Postępowanie rehabilitacyjne w reumatoidalnym zapaleniu stawów

Protokoły fizjoterapeutyczne

Reumatoidalne zapalenie stawów to przewlekła, zapalna, immunologicznie zależna choroba układowa tkanki łącznej. Charakteryzuje się nieswoistym, symetrycznym zapaleniem stawów, obecnością zmian pozastawowych oraz występowaniem licznych powikłań układowych prowadzących do niepełnosprawności, a w stadium zaawansowanym – do trwałego kalectwa.

Szczyt zachorowalności na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) przypada na 4. i 5. dekadę życia. Kobiety chorują 3 razy częściej niż mężczyźni [1–3]. Najpowszechniejszymi objawami choroby, często pojawiającymi się w pierwszej kolejności, są stany zapalne w obrębie stawów śródręczno-paliczkowych, międzypaliczkowych bliższych rąk oraz śródręczno-paliczkowych stóp. W miarę upływu czasu proces zapalny obejmuje coraz większą liczbę stawów w kierunku od obwodu do linii środkowej ciała. Możliwe jest rówwież wystąpienie początku choroby o nietypowym charakterze: jako pierwsze pojawiają się zmiany zapalne jednego dużego stawu, zapalenie pochewek ścięgnistych i ścięgien bądź też ostre zapalenie wielostawowe. Do najbardziej charakterystycznych cech klinicznych RZS zaliczyć można ból, obrzmienie, ograniczenie ruchomości, sztywność oraz wspominany powyżej proces zapalny [1–3].

Tab. 1. Obraz zmian stawowych
  • przykurcz zgięciowy w stawach nadgarstkowych
  • ulnaryzacja palców II–V w stawach śródręczno-paliczkowych
  • odwichnięcia dłoniowe w stawach śródręczno-paliczkowych
  • zniekształcenia palców typu łabędziej szyjki – przeprost w stawie międzypaliczkowym bliższym z jednoczesnym zgięciem w stawie międzypaliczkowym dalszym
  • zniekształcenie kciuka typu butonierki – zgięcie w stawie śródręczno-paliczkowym z jednoczesnym przeprostem w stawie międzypaliczkowym
  • usztywnienie stawu promieniowo-nadgarstkowego
  • przykurcz zgięciowy stawu łokciowego
  • zniekształcenia w obrębie stóp
  • przykurcz oraz podwichnięcie tylno-boczne stawu kolanowego z jednoczesną rotacją zewnętrzną podudzia
  • zmiany zwyrodnieniowe stawów biodrowych
  • zmiany w obrębie odcinka szyjnego kręgosłupa

 

Tab. 2. Obraz zmian pozastawowych
  • zmiany skórne w obrębie rąk i stóp – skóra staje się ścieńczała, wilgotna z licznymi przebarwieniami
  • zaniki mięśniowe dotyczące głównie mięśni okolic dystalnych
  • guzki reumatoidalne występujące najczęściej w okolicy wyprostnej stawów łokciowych i przedramion
  • apalenie w obrębie ścięgien, pochewek ścięgnistych oraz kaletek maziowych
  • uogólnione powiększenie węzłów chłonnych – głównie w okolicy łokcia i dołu pachowego
  • uszkodzenie nerwów obwodowych
  • zmiany zapalane naczyń krwionośnych
  • zmiany w obrębie narządów wewnętrznych
  • zapalenie twardówki i spojówek
  • zmiany w obrębie układu oddechowego
  • zmiany w obrębie układu moczowego

Diagnostyka i leczenie

Aby rozpoznać RZS, niezbędne jest wykonanie bardzo dokładnego i szczegółowego badania przedmiotowego i podmiotowego. Dodatkowo może zaistnieć konieczność wykonania badań pomocniczych, takich jak:

  1. Badanie laboratoryjne:
    • odczyn Biernackiego (OB),
    • białko C-reaktywne (C-reactive protein – CRP),
    • ...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań czasopisma "Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z KSIĘGARNI FIZMEDIO