Postępowanie terapeutyczne z pacjentem po przebytym oparzeniu termicznym rąk

Rocznie różnego typu oparzeniom ulega ok. 1% populacji. Liczba Polaków dotkniętych oparzeniami wynosi nawet do 40 000 pacjentów rocznie. Około 50–80% poparzonych to głównie dzieci w wieku 2–4 lat. Ze względu na głębokość rany oparzenia klasyfikuje się w następujący sposób:

• Stopień I – oparzeniu ulegają wyłącznie powierzchowne warstwy naskórka. Głównymi objawami uszkodzenia są żywoczerwony rumień oraz bolesność. Rana zwykle goi się bez powikłań i nie pozostawia blizn.
• Stopień II A – oparzeniu ulega prawie cała warstwa naskórka oraz powierzchowne warstwy skóry właściwej. Rany są zwykle żywoczerwone, bardzo bolesne, a ich cechą charakterystyczną są pęcherze. Urazy oparzeniowe stopnia II A mogą pozostawiać niewielkie przebarwiania, a czasami nawet blizny.
• Stopień II B – zniszczeniu ulega naskórek oraz głębokie warstwy skóry właściwej. W tego typu urazach oparzeniowych obserwuje się obecność powierzchownej martwicy naskórkowo-skórnej. Rany są bolesne, pozbawione pęcherzy, blade bądź różowe, a nawet czarne. Mogą zostawiać niekorzystne blizny przerostowe.
• Stopień III – oparzenia pełnej grubości skóry właściwej. Rany zwykle mają barwę brunatną, brązową bądź czerwoną.
• Stopień IV – oparzenia pełnej grubości skóry, w których dochodzi do zniszczenia tkanek leżących pod tkanką podskórną – mięśni, ścięgien, kości, stawów.

W stopniu III i IV dochodzi do uszkodzenia lub całkowitego zniszczenia warstwy rozrodczej skóry [7].

Przyczyny oparzeń

Najczęstszą przyczyną oparzeń jest energia cieplna. Może to być tzw. ciepło wilgotne (gotująca woda, para wodna, inne gorące substancje płynne lub półpłynne, jak tłuszcz, metal, parafina, wosk itd.) lub też tzw. ciepło suche (oparzenia płomieniem lub kontaktowe, spowodowane urządzeniami gospodarstwa domowego, jak piecyki, żelazka). W przypadku oparzeń elektrycznych czynnikiem uszkadzającym jest przejście przez tkanki prądu o wysokim napięciu z towarzyszącym ich ogrzaniem. W oparzeniach chemicznych przyczyną są zwykle kwasy lub zasady, zaś w przypadku oparzeń radiacyjnych czynnikiem sprawczym jest promieniowanie, najczęściej jonizujące lub ultrafioletowe. Każdy etiologicznie różny typ oparzenia jest urazem specyficznym, nieporównywalnym pod względem patofizjologii, diagnostyki i leczenia.

Leczenie ran oparzeniowych jest długotrwałe i wymaga holistycznej opieki medycznej. Podstawowe metody rehabilitacyjne, takie jak pozycjonowanie, szynowanie, kinezyterapia, masaż, presoterapia oraz fizykoterapia, pomagają przeciwdziałać powikłaniom występującym po urazie oparzeniowym. Okres od momentu wykonania przeszczepu do powstania dojrzałej blizny zwykle trwa 12–18 miesięcy. Jest to czas najbardziej aktywnego procesu dojrzewania blizny [7]. Praca fizjoterapeuty jest w tym okresie niezmiernie ważna! Do f...