Profilaktyka i postępowanie przeciwobrzękowe

Jest to choroba przewlekła, która charakteryzuje się nadmiernym nagromadzeniem płynu wraz z cząsteczkami białka w przestrzeni pozakomórkowej, prowadzące do wzrostu tkanki tłuszczowej i włóknienia tkanki łącznej^1 2. Rozwój LE występuje, kiedy obciążenie przekracza zdolności transportowe układu chłonnego. 

Klasyfikacja LE ze względu na przyczynę obejmuje obrzęki pierwotne i wtórne. Pierwotne zaburzenie funkcji układu limfatycznego rozwija się w wyniku patologicznej etiologii wrodzonej i/lub dziedzicznej. Bardziej powszechna postać wtórna jest spowodowana mechaniczną niewydolnością systemu limfatycznego, najczęściej na skutek interwencji chirurgicznej, chemioterapii, napromieniania (włókninie naczyń), urazu, zakażeń, blokad naczyń przez komórki nowotworowe, przewlekłej niewydolności żylnej, otyłości lub bezruchu^3 4 5. Obrzęk limfatyczny związany z leczeniem raka piersi (ang. breast cancer related lymphedema – BCRL) stanowi częste powikłanie u kobiet poddanych zabiegom radykalnym. W ostatnich latach techniki te zostały zastąpione oszczędzającymi, a w odniesieniu do rutynowej limfadenektomii wprowadzono biopsję węzła wartowniczego (ang. sentinel lymph node biosy – SLNB). Metoda ta nie przynosi już znamiennego ryzyka pojawienia się LE, gdyż rozpoznawany jest jedynie u 3–7% pacjentek^6 7 8. Ryzyko występowania obrzęku limfatycznego ramienia zwiększa się w okresie 2 lat po postawieniu diagnozy lub chirurgii raka piersi. Jego ogólna częstość występowania waha się w granicach 8–56%, w zależności od zakresu chirurgii dołu pachowego i zastosowania leczenia uzupełniającego – radioterapii⁹. Obrzęk limfatyczny manifestuje się takimi symptomami, jak: wzrost objętości kończyny, dolegliwości bólowe (ból rozpierający, piekący, uczucie ciężkości), upośledzenie funkcji ruchowej stawów kończyny¹⁰. Z pewnością jego istota nie ogranicza się wyłącznie do nieestetycznego wyglądu kończyny, ale ma ścisły związek z ubytkami jej funkcji, co przyczynia się do obniżenia jakości życia chorych. 

W odniesieniu do leczenia nowotworów narządów miednicy mniejszej, w tym układu moczowo-płciowego u mężczyzn i kobiet, nadal rutynowym postępowaniem jest limfadenektomia węzłów chłonnych przestrzeni zaotrzewnowej. Usunięcie węzłów chłonnych w tym obszarze jest ważnym elementem chirurgicznej oceny zaawansowania raka, ale ma też znaczenie diagnostyczno-rokownicze oraz terapeutyczne. Wskaźniki zwiększonych pięcioletnich przeżyć obserwuje się u chorych poddanych tej metodzie leczenia z powodu nowotworów jajnika, endometrium czy pęcherza moczowego^11 12.

Częstość występowania LE końc...