Przepona. Perspektywa osteopatyczna

Przepona jest płaskim mięśniem dzielącym jamę ciała na dwie przestrzenie o zupełnie odmiennych warunkach fizycznych: jamę klatki piersiowej z ujemnym ciśnieniem w stosunku do atmosferycznego (ok. 758 mm Hg) oraz jamę brzuszną z dodatnim ciśnieniem hydrostatycznym (ok. 10 mm słupa wody).

ANATOMIA I FUNKCJE „OFICJALNE”

Przyroda wytworzyła bardzo skomplikowany system umocowania przepony. W zakresie przyczepu bliższego wyróżnia się trzy części przepony: mostkową, żebrową i lędźwiową. Część mostkowa przyczepia się do wyrostka mieczykowatego mostka i jest stosunkowo krótkim pasmem prawie poziomo przebiegających włókien. Część żebrowa bierze swój początek na chrząstkach żebrowych ostatnich 5 żeber, wchodząc w ścisły kontakt z przyczepami mięśnia poprzecznego brzucha, co będzie miało znaczenie w konstrukcji cylindra dla mechanizmu tłoczni brzusznej. Część lędźwiowa utworzona jest przez dwie odnogi obejmujące aortę (łuk pośrodkowy) z przyczepem początkowym na L3–L4 po stronie prawej i L2–L3 po stronie lewej oraz pasm łącznotkankowych przebiegających od trzonu L1 i L2 do ich wyrostków poprzecznych (więzadło łukowate przyśrodkowe obejmujące mięsień lędźwiowy) i łączących ostatnie żebro z wyrostkiem poprzecznym L1 i L2 (więzadło łukowate boczne obejmujące mięsień czworoboczny) [2].

Część żebrowa i lędźwiowa stanowią zasadniczą część masy przepony, ich włókna tworzą coś w rodzaju klosza przebiegającego prawie pionowo ku górze, umożliwiając płucom wypełnianie w fazie wdechu zachyłków przeponowo-żebrowych o spoczynkowej głębokości dochodzącej nawet do trzech międzyżebrzy. Włókna trzech początkowych przyczepów zbiegają się w części centralnej, tworząc tzw. środek ścięgnisty tworzący na wzór koniczyny trzy płatki: prawy, środkowy i lewy (Rys. 1).

Przepona jest głównym mięśniem oddechowym człowieka – 20 tysięcy cykli pracy na dobę.

Unerwienie przepony pochodzi od nerwu przeponowego C4 (poziomy dodatkowego zaopatrywania to C3 i C5) oraz nerwów międzyżebrowych, unaczynienie zaś od tętnic przeponowych górnych i dolnych, tętnicy piersiowej wewnętrznej i aorty. Podstawową funkcją przepony jest jej rola w wymianie gazowej. Dzięki autonomicznej fazowej aktywności powiązanej z ośrodkami oddechowymi w pniu i rdzeniu przedłużonym przepona umożliwia tak skuteczne obniżenie ciśnienia w klatce piersiowej, że napełnienie powietrzem pęcherzyków płucnych może zaistnieć już przy bardzo nieznacznym udziale innych mięśni wdechowych poszerzających wymiary klatki piersiowej. Ich funkcja warunkująca wzrost podciśnienia na granicy opłucna ścienna i płucna równowa...