Rehabilitacja w zespole górnego otworu klatki piersiowej

Bóle nocne budzące i niepozwalające na ponowne zaśnięcie oraz osłabienia mięśniowe i parestezje towarzyszące TOS w ciągu dnia są bardzo dużą przeszkodą w prawidłowym funkcjonowaniu. Te objawy często są wynikiem uszkodzenia/ucisku na nerwy w obrębie splotów nerwowych lub na naczynia kwionośne. Przyczyna ich wystąpienia może być dwojaka: 

1. Anatomiczna – wynika z anomalii budowy anatomicznej, przeciążenia, przerostu lub niewłaściwego usytuowania prawidłowych tkanek będących w pobliżu wrażliwej struktury nerwowej czy naczyniowej, 
2. Postawna – zależna od postawy, jaką przyjmujemy podczas pracy i odpoczynku, a także od rodzaju wykonywanych czynności w życiu codziennym.

Ze względu na interdyscyplinarność (ortopedyczną, neurologiczną, naczyniową, rehabilitacyjną i inne) tego zespołu, oraz – ze względu na wielorakość symptomów i objawów – diagnoza i terapia przyjmują różnorakie „oblicza” opisywane różnymi nazwami określającymi poszczególne wzorce kliniczne w obrębie jednego zespołu (tabela 1). Pomimo że upłynęło już wiele lat od opisania po raz pierwszy zespołu ucisku pęczka naczyniowo-nerwowego (Cooper 1821 rok), jego rozpoznanie i leczenie nadal przysparzają klinicystom wiele kłopotów. Nieprawidłowe rozpoznanie istoty uszkodzenia może decydować o podjęciu wadliwej terapii, która w najlepszym przypadku nie pogorszy dolegliwości. Większość lekarzy używa do diagnozy badań obrazowych, takich jak rentgen (RTG), angiografia, elektromiografia (EMG), będących w przypadku diagnozy uszkodzenia tylko elementami dodatkowymi. Warto jest poszukać rzetelnej i ekonomicznej metody diagnostycznej, która przede wszystkim będzie przydatna dla ustalenia właściwego postępowania leczniczego – zachowawczego (rehabilitacji) lub operacyjnego.

Diagnoza kliniczna powinna opierać się na podstawowych, fizjologicznych, specyficznych ruchach w poszczególnych stawach składających się w warunkach patologii na charakterystyczny wzorzec określonego typu uszkodzenia. Badania obrazowe (aparaturą diagnostyczną) są używane jedynie w celu różnicowania podobnych klinicznie dolegliwości lub potwierdzeniu już wcześniej postawionej hipotezy urazu.

Ogólne zasady badania klinicznego w TOS

Wywiad 
Ze względu na przemijający charakter symptomów często musimy opierać się na precyzyjnie zadanych pytaniach i odpowiedziach. Uszkodzenia nerwowe są charakterystyczne dla poszczególnych grup wiekowych i dają nam jakieś prawdopodobieństwo diagnostyczne, np. częsty typ uszkodzenia splotu ramiennego o charakterze anatomicznym występuje między 20.–30.
rokiem życia, dla typu posturalnego jest to pacjent w średnim wieku i starszy. Podobna sytuacja dotyczy płci (zespół pierwszego żebra jest częsty u kobiet). Rodzaj wykonywanej pracy czy hobby może nam dać wyobrażenie na temat przyczyny uszkodzenia oraz podejście do pacjenta podczas terapii (ostra forma TOS podczas dźwignięcia ciężkiego przedmiotu).

Symptomy rozpo...