Pojawia się coraz więcej dolegliwości o uogólnionym charakterze, na podstawie których trudno zdiagnozować konkretną jednostkę chorobową, a medycyna staje się niejako bezradna. Leczenie farmakologiczne pomaga na krótko lub jest niewystarczające, a praca nad ciałem nie zawsze przynosi oczekiwane efekty.
Spora część zaburzeń w aparacie ruchu człowieka powstaje w wyniku długotrwałego napięcia emocjonalnego doprowadzającego do upośledzenia w dotlenianiu mięśni. Wiele dolegliwości jest pochodzenia psychosomatycznego, gdzie za ból i dyskomfort odpowiada głównie mózg, a praca z emocjami pomaga się od niego konsekwentnie uwolnić. Jak to jest możliwe? Odpowiedzi na to pytanie można poszukiwać w efektach badań medycyny psychosomatycznej, której przedmiotem analizy są związki zachodzące między zaburzeniami psychicznymi i somatycznymi [22].
Psychosomatyka i choroby psychosomatyczne
Podkreśla się, że medycyna psychosomatyczna jest wielodyscyplinarna. Oznacza to, że nie ogranicza się do psychiatrii, ale dotyczy wielu innych dziedzin medycyny. Podejście psychosomatyczne spowodowało także rozszerzenie zainteresowań w innych obszarach, czego wynikiem jest powstanie takich subdyscyplin, jak psychonefrologia, psychoonkologia, psychoimmunologia, psychodermatologia, psychoneuroendokrynologia i wiele innych [7].
Psychosomatyka pozwala zrozumieć wpływ emocji na powstawanie zaburzeń w ciele człowieka. Bodźce występujące w środowisku wywołują określone procesy emocjonalne, które pobudzają ośrodki autonomicznego układu nerwowego, podwzgórze i układ endokrynny. W efekcie zachodzi zespół zmian w funkcjonowaniu organizmu i następuje aktywacja poszczególnych narządów. Zmiany te pod wpływem długotrwałego oddziaływania czynników środowiskowych mogą przyczyniać się do powstawania zaburzeń somatycznych, które są diagnozowane jako choroba psychosomatyczna [2].
Wskazuje się, że związki między stanem psychicznym a somatycznym mogą przyjmować kilka podstawowych form, w tym przejawiać się jako:
- wpływ stanu psychicznego na powstanie i przebieg choroby somatycznej,
- psychiczne reakcje na chorobę somatyczną,
- występowanie zaburzenia somatycznego w wyniku zaistnienia różnych sytuacji psychospołecznych,
- współwystępowanie choroby somatycznej i zaburzenia psychicznego [19].
Problemy somatyczne mogą wynikać z tłumienia emocji. Niektórym ludziom w sytuacjach konfliktowych łatwiej jest odczuwać ból brzucha czy głowy, niż wyrazić emocje, których doświadczają. Może także nastąpić wypieranie emocji, których człowiek nie chce zaakceptować i unika dotarcia o prawdziwego źródła swojego niepokoju. Dopiero w trakcie terapii uczy się konfrontacji z obszarami, których dotąd unikał [18].
Wyniki badań wskazują, że tłumienie wrogości może przyczyniać się do wzrostu ciśnienia tętniczego, a w konsekwencji do pojawienia się choroby wieńcowej. Natomiast lęk i gniew powoduje nadmierne wydzielanie soków żołądkowych przyczyniających się do rozwoju choroby wrzodowej. Poczucie straty i towarzyszący mu smutek, przygnębienie i depresja, a także pesymistyczne nastawienie do życia, poczucie bezradności i beznadziejności skutkują immunosupresją, czyli obniżeniem sprawności układu immunologicznego, zwięk...