Terapia neurotaktylna dr Svetlany Masgutovej część 1

Nazwa programu dr Svetlany Masgutovej „terapia neurotaktylna” pochodzi od łacińskich słów: neurosis (układ nerwowy) oraz tactilis (dotykowy), co oznacza stymulację zmysłu dotyku poprzez wykorzystanie naturalnych, neurofizjologicznych zasobów czuciowo-ruchowych organizmu. Celem protokołu jest m.in. regulacja i normalizacja pracy receptorów czucia dotykowego, napięcia mięśniowego, wspieranie procesu dojrzewania i integracji odruchów, uruchomienie naturalnych mechanizmów rozwoju, kształtowanie świadomości kinestetycznej, wspieranie mechanizmu neuroplastyczności mózgu oraz redukcja stresu, poprzez działanie na oś podwzgórze–przysadka–nadnercza (hypothalamic–pituitary–adrenal axis – HPA), zwaną też osią stresu [1, 2].

Powszechnie wiadomo o korzystnym wpływie dotyku na rozwój zarówno emocjonalny, jak i poznawczy oraz społeczny dziecka. Po porodzie, w pierwszym okresie życia niemowlę potrzebuje przede wszystkim bezpośredniego fizycznego kontaktu z matką. Jej dotyk uspokaja i zapewnia poczucie bezpieczeństwa. Zmysł dotyku jest pierwotnym narzędziem komunikacji pomiędzy nowo narodzonym dzieckiem a światem zewnętrznym [3, 4].

Dotyk jest jednym z najwcześniej rozwiniętych zmysłów. Skóra powstaje z trzeciego listka zarodkowego ektodermy, z tego samego, z którego zbudowany jest ośrodkowy układ nerwowy. Już pomiędzy szóstym a ósmym tygodniem życia płodowego pojawia się wrażliwość na dotyk u płodu w okolicach nosa, ust, a następnie policzków
i czoła. W 9.–10. tygodniu ciąży dziecko jest już wrażliwe na dotyk w okolicy brody, dłoni, rąk i kończyn dolnych. Od ok. 19.–20. tygodnia życia płodowego dziecko zaczyna świadomie poznawać swoje ciało poprzez rozwój aksonów sensorycznych – włókien nerwowych czuciowych. Uwidacznia się wówczas umiejętność dotykania rączkami twarzy i ssania kciuka. Połączenia pomiędzy wzgórzem a korą czuciową pojawiają się między 26. a 34. tygodniem ciąży. Praktycznie do końca ciąży niewrażliwa na dotyk pozostaje część powierzchni głowy oraz pleców, z racji na funkcje, jakie pełni w trakcie porodu. Szczególnie wrażliwe na dotyk pozostają przez dłuższy okres po urodzeniu usta, język i opuszki palców – to głównie za ich pomocą dziecko rozróżnia kształty i wielkość przedmiotów [3–5].

Receptory czuciowe są wyspecjalizowanymi strukturami nerwowymi, których rolą jest odbieranie i kodowanie informacji ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego organizmu w postaci impulsów nerwowych i przekazywanie tych impulsów za pośrednictwem nerwów dośrodkowych (aferentnych) do ośrodkowego układu nerwowego. Czynność receptorów polega więc na dostarczeniu do ośrodkowego układu nerwowego informacji o środowisku zewnętrznym i wewnętrznym organizmu. Ocenia się, że receptory odbierają ze świata zewnętrznego przeciętnie ok. 109 bitów informacji na sekundę, z czego zaledwie 101–102 bitów/s w formie mowy, mimiki, ruchów itp. [6]

Ludzkie ciało ma do dyspozycji niezliczoną pulę receptorów czuciowych, którymi są albo wyspecjalizowane komórki rece...