Terapia ręki u dzieci
podstawowe sposoby rozwiązywania problemów w zakresie grafomotoryki

Ramowe kamienie milowe w zakresie umiejętności grafomotorycznych: 

• 1–2 lata – dziecko rysuje „bazgroły”, 
• 2–4 lata – pojawiają się linie i wzory,
• 5 lat – pojawiają się kształty,
• jako ostatnia pojawia się umiejętność pisania. 

Pisanie i rysowanie od strony ruchowej wymaga kontroli nad przedmiotem piśmiennym. Dla osiągnięcia dobrej kontroli grafomotorycznej konieczne jest współistnienie kilku elementów, a mianowicie:

• właściwego napięcia mięśniowego,
• właściwej pozycji ciała, 
• właściwego ułożenia kartki/zeszytu,
• właściwego trzymania przedmiotu piśmiennego,
• koordynacji wzrokowo-ruchowej,
• orientacji przestrzennej, percepcji. 

Niepokój i konieczność pogłębionej diagnostyki w zakresie problemów grafomotorycznych mogą wzbudzać:

• zła jakość i ubogość rysunków, 
• trudności w przerysowywaniu, 
• robienie dziur, 
• krzywe linie,
• linie zbyt delikatne, 
• zbyt drobne elementy,
• wychodzenie poza linie,
• ból głowy po zajęciach grafomotorycznych.

Dla dokonania diagnostyki źródła problemu konieczna jest obserwacja zachowań dziecka oraz sytuacji, w których pojawiają się zauważone problemy. Należy obserwować m.in.: 

• pozycję dziecka,
• sposób chwytu narzędzia pisarskiego,
• sposób ułożenia kartki/zeszytu,
• jakość rysunków/liter/cyfr,
• dokładność rysunków/pisma,
• siłę nacisku przedmiotu pisarskiego na kartkę.

W zależności od zdiagnozowanego rodzaju problemu terapię prowadzi się ze szczególnym uwzględnieniem poprawy patologicznego elementu. 

Cele ćwiczeń grafomotorycznych: 

• nauka przyjmowania właściwej pozycji ciała,
• poznawanie własnego schematu ciała i orientacji przestrzennej,
• koordynacja wzrokowo-ruchowa, 
• koordynacja słuchowo-ruchowa,
• regulacja napięcia mięśniowego,
• nauka poprawnego korzystania z przedmiotów piśmiennych,
• ułatwianie nauki pisania i rysowania.

Terapia

Nauka przyjmowania prawidłowej pozycji ciała

Prawidłowa pozycja to taka, w której miednica przyjmuje pozycję pośrednią, a kończyna górna, począwszy od stawu łokciowego przez przedramię i rękę, jest podparta na stole. 

Wsparcie:

• mobilizacja miednicy,
• praca nad ustawieniem miednicy,
• właściwa wysokość blatu dająca szanse na odciążenie kończyny górnej.

Nauka schematu ciała

Prawidłowy schemat ciała to taki, gdzie dziecko jest w stanie odbierać wszystkie elementy swojego ciała.

Wsparcie:

• rysunki postaci człowieka, 
• lepienie postaci człowieka,
• obrysowywanie własnej ręki.

Nauka prawidłowego trzymania narzędzi piśmiennych

Prawidłowe trzymanie długopisu wymaga chwytu, którego bazą jest chwyt opuszkowy, nie niżej niż 2,5 cm od podłoża, a prawidłowe ułożenie zeszytu ma uwzględniać ułożenie lewego dolnego rogu niżej (dla praworęcznych).

Wsparcie:

• nauka trzymania długopisu na właściwej wysokości,
• nauka chwytu trójpunktowego (opuszkowego),
• nauka właściweg...