Terapie łączone systematyka i charakterystyka wybranych zabiegów

Protokoły fizjoterapeutyczne

Działanie terapeutyczne zabiegów fizykalnych polegających na łączeniu różnych (wybranych) energii nie jest do końca poznane. Prawdopodobnie polega ono na powstaniu pewnego rodzaju synergii lub komplementarności pomiędzy zastosowanymi energiami. Niemniej jednak, na podstawie literatury, a przede wszystkim na bazie własnych doświadczeń można stwierdzić, że łączenie różnych bodźców (energii) fizykalnych zdecydowanie przyspiesza uzyskanie oczekiwanego efektu terapeutycznego, skraca czas wykonywania zabiegu, a tym samym jest niezwykle przydatne w pracy fizykoterapeuty

Z decydowana większość zabiegów terapii łączonej wykorzystuje odpowiedniego rodzaju prąd i ultradźwięki (UD). Najczęściej spotyka się następujące połączenia:

  • przezskórna stymulacja nerwów (transcutaneous electrical nerve stimulation – TENS) + UD,
  • interferencja dwupolowa + UD,
  • interferencja wektorowa i izopolarna + UD,
  • rosyjska stymulacja + UD,
  • fale o średniej częstotliwości + UD,
  • prąd diadynamiczny + UD,
  • impulsy trójkątne + UD,
  • impulsy prostokątne + UD,
  • impulsy ekspotencjalne + UD,
  • impulsy ze wzrostem ekspotencjalnym + UD,
  • impulsy łączone + UD,
  • impulsy przerywane + UD,
  • impulsy stymulacyjne + UD,
  • prąd Leduca + UD,
  • prąd Traberta + UD,
  • prąd Faradaya + UD,
  • prąd neofaradyczny + UD,
  • fale h + UD,
  • NPHV + UD

W praktyce fizjoterapeutycznej zastosowanie mają również inne połączenia, np.:

  • laser + pręty interferencyjne,
  • pole magnetyczne niskiej częstotliwości + TENS,
  • laser + TENS,
  • fala uderzeniowa (shockwave therapy – SWT) i laser biostymulacyjny wysokoenergetyczny (high intensity laser – HIL)

W niniejszej publikacji autorzy pragną przybliżyć kilka wybranych terapii łączonych, które ze względu na swoje zastosowanie, łatwy sposób wykonania, nowatorskie wykorzystanie dostępnych bodźców, jak również zastosowanie nowych energii mogą być w szerokim zakresie zastosowane w praktyce fizjoterapeutycznej.

Przezskórna stymulacja nerwów i naświetlanie laserem biostymulacyjnym niskoenergetycznym

Zabieg polega na jednoczesnym zastosowaniu TENS i promieniowania laserowego. Przezskórna stymulacja nerwów jest metodą elektroterapii służącą do zwalczania zarówno bólów ostrych, jak i przewlekłych. Przeciwbólowe działanie TENS oparte jest na teorii kontrolowanego przepustu rdzeniowego Walla i Melzacka jak również na teorii endorfin. Aby uzyskać zniesienie lub zmniejszenie bólu, musi dojść do zahamowania przewodnictwa bodźców bólowych na poziomie nerwów obwodowych (włókna A delta, A beta, niemielinizowane włókna typu C) oraz na poziomie rdzenia kręgowego (rogi tylne istoty szarej).

LASER – wzmocnienie światła przez wymuszoną emisję promieniowania.

W związku z tym, że podczas biostymulacji laserowej temperatura tkanek poddanych zabiegowi nie powinna wzrosnąć powyżej 1ºC, zabieg może być wykonywany zarówno w ostrym, podostrym, jak i przewlekłym okresie choroby.

Działanie terapeutyczne promieniowania laserowego
  • zwiększenie syntezy DNA, RNA
  • zwiększenie liczby mitochondriów – przyspieszeniu procesów metabolicznych w komórce,
  • zwiększenie potencjału czynnościowego błon komórkowych
  • w zależności od zastosowanych parametrów – zwiększenie lub zmniejszenie aktywności neuroprzekaźników
  • zwiększenie fagocytozy, wzrost aktywności oraz liczebności limfocytów T
  • zwiększenie odpływu limfy z miejsc objętych stanem zapalnym,
  • zwiększenie zawartości wapnia i gęstości beleczek kostnych,
  • zwiększenie aktywności pompy sodowo-potasowej,
  • zwiększenie poziomu stężenia endorfin.

 

W zabiegu TENS ułożenie elektrod powinno mieć ścisły związek z przebiegiem nerwów zaopatrujących dany obszar bólowy. W bólach promieniujących, np. wzdłuż kończyny, jedną z elektrod (zazwyczaj katodę) układa się na przebiegu nerwu, między miejscem bólu a rdzeniem kręgowym, w punkcie spustowym, motorycznym lub akupunkturowym. Drugą elektrodę (zazwyczaj anodę) układa się przykręgosłupowo, nad korzeniem rdzeniowym na odpowiednim dermatomie.

Jeśli ból zlokalizowany jest w jednym miejscu, np. w stawie kolanowym, należy odnaleźć korzeń rdzeniowy, który zaopa...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań czasopisma "Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z KSIĘGARNI FIZMEDIO