Zasady fizjoterapii w chorobie Parkinsona – sztywność i drżenie

W zaawansowanej postaci choroby Parkinsona następują mechaniczne zmiany w mięśniach poprzecznie prążkowanych, zmienia się długość i elastyczność włókien mięśniowych. W przypadku sztywności pozapiramidowej, typowej dla osób z chorobą Parkinsona, nie dochodzi do nagłego ustąpienia oporu (objaw scyzorykowy) lub jego nagłego wzrostu, jak w przypadku spastyczności. 

Sztywność występująca przez długi czas prowadzi do przykurczy w stawach i może być przyczyną bólu pojawiającego się przeważnie w nocy. Sztywność plastyczna mięśni odpowiada za upośledzenie obracania się, zarówno w pozycji stojącej, jak i leżącej. Sztywność karku może być tak nasilona, że w pozycji leżenia tyłem kręgosłup szyjny pozostaje w pozycji zgięcia do przodu i bardzo wolno wraca do pozycji wyprostowanej [objaw rzekomej poduszki (ang. psychic cusion) [1]. 

Podczas badania biernej ruchomości w sztywności pozapiramidowej typowy jest objaw koła zębatego. Jest to związane z rytmiczną zmiennością aktywności mięśni antagonistycznych. Objaw koła zębatego jest szczególnie łatwy do zaobserwowania w badaniu dystalnych stawów kończyn górnych. 

Celem fizjoterapii ukierunkowanej na przeciwdziałanie skutkom nadmiernej sztywności jest poprawa zakresu ruchomości, obniżenie wzmożonego napięcia mięśniowego i poprawa ogólnej sprawności. Ze wzgledu na brak skali oceniającej poziom sztywności, w celu oceny skuteczności prowadzonej fizjoterapii stosuje się pomiary zakresu ruchomości.

Metody i techniki przeciwdziałające  skutkom sztywności i drżenia

1. Ćwiczenia rozciągające

Poniżej opisano przykłady ćwiczeń przeciwdziałających sztywności. 

• Ćwiczenie 1. Leżenie na plecach, nogi lekko ugięte w kolanach (zdj. 1A). Przy ramionach przytwierdzonych do podłoża skręt tułowiem i kolanami w jedną, następnie drugą stronę (zdj. 1B). 
• Ćwiczenie 2. Leżenie na plecach, nogi lekko ugięte w kolanach, przyciąganie obu kolan do klatki piersiowej. Ćwiczenie należy wspomagać, obejmując kola...