Znaczenie wybranych metod fizykoterapii w przebiegu zmian zwyrodnieniowych palców dłoni – guzków Haberdena i Boucharda

Istnieją pewne predyspozycje do zapadalności na chorobę zwyrodnieniową. Są to m.in.:

• płeć żeńska (u kobiet traktowana jako cecha genetyczna dominująca zaś u mężczyzn recesywna),
• podeszły wiek,
• osłabienie siły okołostawowych mięśni szkieletowych,
• przeciążenia stawowe (w przypadku dłoni przeciążenia zginaczy głębokich palców),
• zaburzenia propriocepcji [4].

Zmiany zwyrodnieniowe można podzielić na pierwotne i wtórne. 

Charakterystyczna dla zmian pierwotnych jest ich nieznana przyczyna i zdecydowanie częstsze występowanie. 
Natomiast zmiany wtórne spowodowane są zaburzeniami mechanicznymi w obrębie stawu oraz współtowarzyszącymi chorobami ogólnoustrojowymi [4].

Bardzo powszechną chorobą zwyrodnieniową występującą w różnym wieku są zwyrodnienia stawów rąk. Zmiany dotyczą przeważnie obu dłoni, obejmując stawy międzypaliczkowe bliższe (guzki Boucharda) i dalsze (guzki Haberdena). Obraz wyżej wymienionych zmian to przeważnie zgrubienia okołostawowe kostne lub chrzęstne występujące na boczno-grzbietowej powierzchni paliczków palców rąk. Zdecydowanie częstszymi zmianami są guzki Haberdena.

Zmiany te doprowadzają do ograniczeń ruchu w stawach, a nawet do powstawania odczynów zapalnych. Pacjenci uskarżają się na występowanie krótkotrwałej sztywności stawowej w godzinach rannych, a także na dolegliwości bólowe po wcześniejszym bezruchu [4]. Guzki Haberdena i Boucharda uważane są za jeden z najintensywniejszych przejawów samoistnej choroby zwyrodnieniowej wielostawowej [2].

Badanie rąk

Badając dłonie pacjenta, należy zwracać uwagę na obie kończyny, dzięki temu można porównać ich stan (nawet gdy pacjent uskarża się na ból jednej z nich). Każda widoczna zmiana przemawia za konkretnymi patologiami, tj.:

• obserwacja zaniku mięśni w przypadku odnerwień,
• zmiana koloru skóry, gdzie bladość oznacza niedokrwienie, a zaczerwienienie świadczy o stanie zapalnym,
• zesztywnienia, obecności guzków podskórnych, stwardnień, tkliwość, obrzęk i bolesność towarzysząca stanom zapalnym typowe w przebiegu choroby zwyrodnieniowej [19].

Szczegółowa diagnostyka obejmuje:

• rentgenogram (RTG),
• tomografię komputerową (TK),
• ultrasonografię (USG),
• rezonans magnetycz...