Diagnostyka różnicowa odcinka piersiowego kręgosłupa i klatki piersiowej - część 1

Strefa kręgosłupa piersiowego (Th) jest najsztywniejszym odcinkiem szkieletu osiowego ze względu na połączenie z żebrami i mostkiem.

Dodatkową unikalną cechą tego rejonu jest ścisła, czynnościowa współzależność układu nerwowego somatycznego i autonomicznego, co sprawia, że dolegliwości bólowe odczuwane przez pacjenta w okolicy klatki piersiowej należy różnicować pomiędzy bólami pochodzenia ściennego i trzewnego. Odcinek piersiowy kręgosłupa jako strefa pomiędzy bardzo ruchomymi odcinkami szyjnym i lędźwiowym narażony jest szczególnie na przeciążenia w mechanizmie kompresji, zwłaszcza w późnych etapach życia, gdy naturalna kifoza piersiowa ulega pogłębieniu na skutek zmian osteoporotycznych, obniżania trzewi i osłabienia kontroli mięśniowej. 

Anatomia i biomechanika

Kręgosłup piersiowy składa się z 12 kręgów o zwiększającej się stopniowo wysokości trzonów i zmiennym ustawieniu powierzchni stawowych. W górnym odcinku powierzchnie stawowe ustawione są pod kątem 60 stopni w stosunku do płaszczyzny poprzecznej, a w odcinku dolnym pod kątem 80 stopni, utrzymując ok. 20-stopniowe odchylenie na zewnątrz w stosunku do płaszczyzny czołowej.

Blaszki łuków w odcinku piersiowym są tak szerokie, że niemal całkowicie zamykają kanał kręgowy, natomiast nasady łuków są bardzo krótkie, przez co kanał kręgowy ma przekrój okrągły lub lekko owalny i jest stosunkowo wąski – w płaszczyźnie strzałkowej to zaledwie 12–14 mm. Na górnych i dolnych krawędziach trzonów w ich strefie tylnej znajdują się dołki żebrowe zawierające wraz z przyległą częścią pierścienia włóknistego krążka międzykręgowego miejsce dla przylegania głów żeber, a więc przednią część połączenia kręgowo-żebrowego. Jednak żebra I, X, XI i XII mają pojedynczy staw maziówkowy łączący je z boczną częścią trzonu kręgowego, pozostałe mają podwójny kontakt – dwóch sąsiadujących kręgów i ściany krążka międzykręgowego. Wyrostki poprzeczne odchodzące do boku, ustawione pod kątem 35 stopni do płaszczyzny czołowej, zawierają powierzchnie stawowe dopasowane do guzków żeber, tworząc tylną część połączenia kręgowo-żebrowego. Stabilność kręgosłupa zapewniają połączenia więzadłowe krążków międzykręgowych, więzadła podłużne przednie i tylne, więzadła żółte otaczające kanał kręgowy, więzadła międzypoprzeczne oraz międzykolcowe i nadkolcowe znajdujące się w okolicy wyrostków kolczystych. Dodatkowo funkcję stabilizatorów pełnią więzadła żebrowo-poprzeczne oraz więzadła promieniste na połączeniu głów żeber z dołkami żebrowymi. Właściwe więzadło żebrowo-poprzeczne wypełnia przestrzeń między żebrem i wyrostkiem poprzecznym od nasady łuku do kolumny stawowej, nieco mniejsze więzadło żebrowo-poprzeczne boczne leży powierzchownie od st...