Elektroniczny trener zakresu ruchu mobilizator

Potwierdzeniem powyższej tezy jest urządzenie elektroniczne „Mobilizator zakresu ruchu” stworzone przez autora artykułu w 2013 r. [1]. Oparty na technice podczerwieni i laserze przyrząd zebrał pozytywne opinie i bogaty materiał badawczy, a dopiero najnowsza elektronika oparta na systemie akcelerometr otworzyła dla niego inne możliwości terapeutyczne. Powstała nowa wersja urządzenia – bardziej atrakcyjna, prosta w użytkowaniu, a co najważniejsze – skracająca czas usprawniania.

Z doświadczenia autora wynika, że w przypadku ograniczonej ruchomości w stawach walka z samym sobą staje się bardzo uciążliwa dla pacjentów w długim przedziale czasowym. Brakowało wyraźnie zaznaczonej granicy – punktu odniesienia dla każdego ruchu oraz momentu dodającego sił w trakcie dochodzenia do niego.

Gwarancją każdego sukcesu jest wyznaczenie celu i wytyczenie właściwej drogi do osiągnięcia pozytywnych rezultatów, a motorem skuteczności terapii – silna wola i mobilizacja do wysiłku.

Przedstawiane urządzenie elektroniczne przeznaczone jest dla pacjentów z dysfunkcją narządu ruchu – w każdym wieku – w najtrudniejszej, pierwszej fazie usprawniania ruchowego. Istota technicznego rozwiązania polega na wykorzystaniu elektronicznych możliwości zastosowania biofeedbacku do czynnego zaangażowania w proces usprawniania. Wyznacza on cel, do którego dąży pacjent, a w czasie ruchu mobilizuje do wysiłku bodźcami audio-wizualnymi zmuszającymi do wykonania maksymalnego zakresu ruchu w stawie. Odbywa się to za pośrednictwem elektronicznego czujnika umieszczonego na kończynie, który przekazuje obraz na monitor:

• akustycznie – w postaci emitowanej przez urządzenie narastającej głośności i częstotliwości dźwięku w miarę pogłębiania zakresu ruchu,
• wizualnie – w postaci rozbudowującej się grafiki lub animacji komputerowej na tzw. ścieżce postępu (ścieżka postępu to efekty akustyczne i wizualne na drodze ruchu).

W technicznym działaniu „Mobilizator” wpierw pokazuje i wyznacza maksymalny pułap dla ćwiczeń, a następnie zapamiętuje maksymalny zakres ruchu w stawie po to, aby za pomocą sygnałów akustycznych i wizualnych powiększać ten zakres. Mając punkt odniesienia, aktywizuje chorego do zwiększonego wysiłku. Następuje tym samym skrócenie procesu rehabilitacji poprzez atrakcyjną formę ćwiczeń polegającą na kontrolowanym dopingu w walce z samym sobą.

Sposób ten wyzwala siłę woli potrzebną do pokonania progu bólu, a ćwiczący na bieżąco może kontrolować postęp, otrzymując informację zwrotną w czasie rzeczywistym.

Wykorzystując praktycznie zjawisko biofeedbacku, można przyjąć, że pacjent wyrabia poczucie odpowiedzialności za wynik własnego usprawniania.

W dotychczas stosowanej praktyce pacjent podczas ćwiczenia włączał mechanizmy obronne przed bólem i napinał mięśnie. Moment stresu przychodził niespodziewanie i był dużym dyskomfortem dla ćwiczącego.

Urządzenie „Mobilizator zakresu ruchu” w pełni zabezpiecza to zjawisko poprzez tzw. ustawienie podprogowe i zaprogramowanie wzorca ruchowego, czyli zakodowanego maksymalnego zakresu ruchu w danej serii ćwiczeń.

Sygnał akustyczny ostrzega przed punktem krytycznym X, a pacjent może ćwiczyć w pełnym komforcie psychicznym zgodnie z zasadą „wiem, że będę ostrzeżony”. Istotne jest również to, że granice punktu X można regulować z dużą dokładnością. Z praktyki wynika, że sam fakt rywalizacji z wartością kątową ruchu na monitorze jest wysoce atrakcyjny i mobilizujący  dla ćwiczącego.

Wysiłek psychofizyczny nagradzany jest tu wyższą wartością cyfrową lub rekordem. Spełniając funkcję podstawową mobilizowania pacjenta do wysiłku, urządzenie dostarcza dodatkowych informacji potrzebnych do sporządzenia planu usprawniania oraz umożliwia jego korektę w trakcie ćwiczeń. Natomiast w celu utrzymania koncentracji utworzono w urządzeniu bazę z możliwością tematycznego wyboru mobilizacji. Nie ma żadnych przeciwwskazań do stosowania „Mobilizatora”, ponieważ jest to urządzenie bezdotykowe, wpływające jedynie na pozytywny przekaz informacji dotyczących wykonywanej czynności. Eliminuje stres, dając poczucie bezpieczeństwa.

Sposób użycia

1. Przystępując do ćwiczeń, pacjent zakłada na chorą kończynę opaskę z czujnikiem ruchu.
2. Po wykonaniu trzykrotnego maksymalnego zakresu ruchu kończyny następuje zakodowanie tzw. wzorca ruchowego.
3. W trakcie wykonywania ćwiczenia pacjent mobilizowany jest do wysiłku na ścieżce postępu poprzez narastającą głośność i częstotliwość dźwięku oraz efekty wizualne na monitorze.
4. Czujnik ruchu zakłada się na kończynę zgodnie ze wskazaniem strzałki – czerwona dla zginaczy, zielona dla prostowników.

Każdy ruch kończyną przekazywany jest drogą radiową (Bluetooth) z czujnika na monitor i pokazywany w formie graficznych figur lub animacji komputerowej. Szczególnie ważna jest tu ostatnia faza, która musi spowodować chęć osiągnięcia celu i wyzwolić uczucie satysfakcji.

Prawidłowo wykonany ruch zostaje:

• zaliczony cyfrowo (od 1 do 100),
• zmierzony kątowo (od 1 do 180°),
• zapisany wykresem graficznym,
• nagrodzony bonusem (w programie dla dzieci).

Proste zasady i atrakcyjny sposób użycia umożliwiają zastosowanie urządzenia w:

• ortopedii (stany po złamaniach),
• neurologii (porażenia wiotkie i spastyczne),
• reumatologii (ruchomość stawów),
• stanach pooparzeniowych (redresja blizn).

Szczególna przydatność daje się zauważyć u dzieci i pacjentów w podeszłym wieku.

„Mobilizator” może być użyty do:

• ćwiczeń wolnych,
• ćwiczeń z oporem,
• ćwiczeń w odciążeniu,
• ćwiczeń redresyjnych.

Dotychczas zebrane opinie klinik i ośrodków rehabilitacyjnych oraz doświadczenia praktykujących specjalistów fizjoterapii wskazują na duże korzyści z terapii przy użyciu „Mobilizatora”. Wymieniane są m.in.:

• atrakcyjny sposób usprawniania,
• dopingowanie do większego wysiłku,
• wskazywanie celu do osiągnięcia.
• wprowadzanie efektów audiowizualnych,
• wprowadzanie elementu rywalizacji,
• elektroniczna dokumentacja i analiza postępu,
• mobilność urządzenia,
• specjalny program animacyjny dla dzieci,
• odwracanie uwagi od bólu, zmniejszanie stresu i cierpienia,
• skracanie okres usprawniania i pomocy bezpośredniej.

Dużą wartością „Mobilizatora” są jego małe gabaryty i mobilność pozwalające usprawnianemu na kontynuowanie rehabilitacji w czasie np. podróży. Możliwość zastosowania w różnych jednostkach chorobowych, proste postępowanie i relatywnie niska cena urządzenia czynią je...