Na stabilność stawu kolanowego składają się dwie grupy stabilizatorów:
- stabilizatory bierne: elementy kostne, ukształtowanie powierzchni stawowych, łąkotki, torebka stawowa, więzadła,
- stabilizatory czynne: ścięgna i mięśnie działające w obrębie stawu kolanowego.
W następstwie urazów więzadeł stawu kolanowego – zarówno komunikacyjnych, jak i tych odniesionych podczas różnego rodzaju aktywności sportowej i rekreacyjnej – dochodzi najczęściej do pourazowej niestabilności stawu. W zależności od rozległości urazu, uszkodzenia więzadeł można zakwalifikować do jednej z trzech grup:
- I stopnia (lekkie) naciągnięcie, skręcenie; uszkodzeniu ulega niewielka liczba włókien; w porównaniu ze zdrową kończyną nie stwierdza się niestabilności stawu,
- II stopnia (umiarkowane) uszkodzenie większej liczby włókien więzadłowych, a pourazowa wiotkość stawu nie przekracza 5 mm w porównaniu ze zdrową kończyną,
- III stopnia (ciężkie) całkowite rozerwanie struktury więzadłowej lub oderwanie przyczepów kostnych z wystąpieniem pourazowej niestabilności stawu.
Jednym z najczęściej uszkadzanych więzadeł w stawie kolanowym jest więzadło krzyżowe przednie. Więzadło krzyżowe przednie (anterior cruciate ligemant – ACL) położone jest pomiędzy polem międzykłykciowym przednim kości piszczelowej a powierzchnią przyśrodkową kłykcia bocznego kości udowej. Średnio ACL ma długość ok. 38 mm i szerokość 11 mm.
Więzadło unaczynione jest z tętnicy środkowej tylnej i tętnicy dolnej kolana. Unerwienie więzadła pochodzi od tylnego nerwu stawowego. W więzadle znajdują się receptory, takie jak mechanoreceptory (ciałka Rufiniego, Paciniego i Golgiego) oraz wolne zakończenia nerwowe – nocyceptory.
Zbudowane jest ono w 60% z wody, zaś główne pęczki więzadła zbudowane są w 90% z kolagenu typu I, 10% kolagenu stanowi typ II, a 5% stanowi elastyna. W jego obrębie można wyróżnić dwie grupy włókien zwane pęczkami: pęczek przednio-przyśrodkowy i tylno-boczny. W momencie wyprostu oba pęczki są napięte, w miarę zginania zmniejsza się napięcie pęczka tylno-bocznego. Włókna pęczka przednio-przyśrodkowego odpowiadają za zmianę ruchu toc...