Leczenie zachowawcze w uszkodzeniu ścięgna Achillesa

Z praktyki gabinetu

Leczenie nieoperacyjne całkowitego przerwania ścięgna Achillesa stosuje się rzadko, zazwyczaj u osób w podeszłym wieku, o siedzącym trybie życia, przewlekle chorych, które nie spełniają ogólnych wymogów do leczenia operacyjnego. Metoda zachowawczego leczenia wydaje się najkorzystniejsza w przypadku niewielkich przerwań częściowych ścięgna Achillesa (naderwanie do 25%), z wyłączeniem sportowców i osób uprawiających czynnie sport. Istnieje jednak stosunkowo wyższy odsetek ponownych zerwań po samym leczeniu zachowawczym (7–17%). Wyjaśnia to anatomia rozerwanego ścięgna, gdzie w około 20% przypadków po zerwaniu tworzy się płat zrolowany uniemożliwiający poprawne gojenie ścięgna [1, 2, 3].
 

W leczeniu zachowawczym należy ograniczyć  lub całkowicie zrezygnować z aktywności sportowej.  Leczenie bezoperacyjne osób niekwalifikujących się do operacji wiąże się z koniecznością unieruchomienia stopy na dwa tygodnie, aby dać czas na konsolidację krwiaka. Stosuje się gips podudziowy (marszowy) z podeszwowym zgięciem stopy do 20°–25° lub mniejszym, tak aby kikuty ścięgna stykały się ze sobą, co powinno potwierdzić badanie USG [2, 4]. 

REKLAMA

Warunkiem powodzenia metody zachowawczej jest czas podjęcia leczenia. Opóźnienie rozpoznania prowadzi do obkurczenia się mięśnia, utrudnia zbliżenie obu kikutów ścięgna, grozi gorszym efektem końcowym. Unieruchomienie powinno być zastosowane niezwłocznie po urazie. W tym czasie stosuje się ćwiczenia kontralateralne, celem zapobieżenia zanikom mięśniowym [2, 5]. Uważa się, że ruch w ścięgnie powinien być wprowadzany już w fazie proliferacji, czyli nie później niż dwa tygodnie po urazie. Wprowadza się wówczas odpowiednie ćwiczenia oparte na stretchingu, z uwzględnieniem zarówno otwartych, jak i zamkniętych łańcuchów kinematycznych w zakresie bezbólowym. Siła wygojonego ścięgna Achillesa zależy od liczby i rozmiaru włókien kolagenowych, a także liniowego zorientowania powstającego pod wpływem kierunkowego napięcia i ruchu ścięgna [6]. Stosować można taping w celu zmniejszenia napięcia i naprężenia w ścięgnie. W późniejszym okresie należy pamiętać o odzyskaniu prawidłowego zakresu ruchu, wzmocnieniu mięśni, odbudowie propriocepcji, a także odtworzeniu prawidłowej elastyczności ścięgna. Stosuje się leczenie przeciwzapalne, przeciwobrzękowe i przeciwbólowe [7].

Tab. 1. Leczenie specyficzne w uszkodzeniu ścięgna Achillesa [8, 9, 10]
Leczenie w uszkodzeniu ścięgna Achillesa
faza ostra: zapalna i wczesna fibroblastyczno-proliferacyjna faza gojenia
  • zgodnie z zasadą: zabezpieczenie, odpoczynek, lód, ucisk, uniesienie, zabiegi, leki; 
  • zabezpieczenie – ścięgno Achillesa może być odciążone przez ustawienie stopy w niewielkim zgięciu podeszwowym i zabezpieczenie przed dalszym rozciąganiem; uniesienie pięty o 12–15 mm może być przydatne dla odciążenia ścięgna;
  • odpoczynek – od chodzenia w odciążeniu o kulach do zwiększonej aktywności; uniesienie pięty po marszu z odciążeniem może pomóc w zmniejszeniu obciążenia i wydłużania ścięgna; aby zmniejszyć skutki nieużywania polecane są ćwiczenia w odciążeniu, pływanie lub rower (jeśli nie nasilają dolegliwości);
  • lód – dla zapobiegania/zmniejszania reakcji zapalnej i dla zmniejszenia bólu;
  • ultradźwięki – pulsacyjnie (aby uniknąć efektów termicznych w ostrych urazach);
  • inne zabiegi – klinicyści stosują wiele zabiegów w leczeniu zapalenia ścięgna, w tym jonoforezę, elektrostymulację i inne;
  • niesterydowe leki przeciwzapalne: hamują uwalnianie lub syntezę prostaglandyn, ale – w przec...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań czasopisma "Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z KSIĘGARNI FIZMEDIO