Pomimo postępów nauk medycznych i praktyki klinicznej wczesne wykrycie dzieci z zaburzeniami neurorozwojowymi (w tym z mózgowym porażeniem dziecięcym – MPD) wciąż stanowi problem [17]. Około połowy wcześniaków bardzo wcześnie urodzonych (very preterm – VP) i skrajnie wcześnie urodzonych (extremely preterm – EP) cierpi z powodu lekkiej niepełnosprawności (minor disability), przy czym termin „lekkiej” oznacza przede wszystkim lekkie problemy motoryczne, również te zauważane dopiero w wieku przedszkolnym i szkolnym. Opisane wyżej wczesne zaburzenia obejmują zarówno anomalne globalne wzorce ruchowe (general movements – GM), przejściową dystonię, jak i niestabilność posturalną. Zwykle słabną one w pierwszych miesiącach życia. W przeszłości ich wpływ był często niedoceniany. Późne zaburzenia obejmują nakładające się na siebie rozwojowe zaburzenie koordynacji ruchowej (developmental coordination disorder – DCD) i/lub małe dysfunkcje neurologiczne (minor neurological dysfunction – MND), w tym proste MND-1 i złożone MND-2 (przy czym MND-2 niesie ze sobą większe ryzyko zaburzeń rozwojowych i uczenia się). Pomimo że trwają badania dotyczące związków pomiędzy jakością globalnych wzorców ruchowych (diagnozowanych metodą Prechtla) a małą dysfunkcją neurologiczną [opisanych m.in. za pomocą TINE (Touwen infant neurological examination)], to wartość prognostyczna tych zaburzeń wymaga doprecyzowania [13].
Grupę szczególnego ryzyka stanowią wcześniaki urodzone < 28. tygodniem ciąży i/lub z bardzo niską wagą urodzeniową (extremely low birth weight – ELBW), tj. < 1000g.
Konieczne jest posiadanie i biegłe opanowanie nieinwazyjnego, wiarygodnego, rzetelnego, obiektywnego, szybkiego narzędzia do analizy funkcji motorycznych wcześniaków, noworodków urodzonych o czasie oraz niemowląt w pierwszych miesiącach życia.
Wczesna ocena neurologiczna wcześniaków stanowi połączenie obserwacji globalnych wzorców ruchowych oraz tradycyjnego badania neurologicznego. Ta integracja może poprawić wczesną predykcję stanu neurorozwojowego u tych dzieci, również jako uzupełnienie kolejnych tradycyjnych badań klinicznych i instrumentalnych [24]. Metoda Prechtla stanowi obecnie jedno z podstawowych narzędzi w neurologii neurorozwojowej, jest szybka i nieinwazyjna, choć często uważa się, że powinna być wspierana technologicznie, w tym neuroobrazowaniem [20].
Wiek dziecka, użyty w dalszej części pracy, w odniesieniu do wcześniaków jest tzw. wiekiem skorygowanym.
Użyta terminologia jest oryginalna, w miarę możliwości zaadaptowana do polskiego sło...