Osteopatia i powięź

Powięź oznacza „tkankę miękką wchodzącą w skład układu tkanki łącznej przenikającego ludzki organizm”. Tkanki powięziowe można też określić jako włókniste tkanki kolagenowe, stanowiące część układu przenoszącego napięcia (naprężenia wywołane rozciąganiem) w całym organizmie.

W skład sieci powięziowej wchodzą powięzi właściwe: przegrody międzymięśniowe, torebki stawowe, rozcięgna, troczki, torebki narządów wewnętrznych oraz zagęszczenia sieci powięziowej, czyli ścięgna i więzadła. Częścią sieci są tkanki łączne kolagenowe o mniejszej twardości, takie jak powięź powierzchowna czy wewnątrzmięśniowa warstwa śródmięsnej. Do pojęcia powięzi zalicza się również oponę twardą, okostną, onerwie, krążki międzykręgowe, a także tkankę łączną tworzącą oskrzela i krezkę brzuszną.

Powięź zbudowana jest głównie z włókien kolagenowych i elastyny. Włókna budujące strukturę powięzi są mechanicznie powiązane – tworzą wspólną sieć – dzięki nieupostaciowionej macierzy uwodnionych proteoglikanów. Włókna kolagenowe są mechanicznie podtrzymywane dzięki wytwarzanym wiązaniom kowalencyjnym, co pozwala uzyskać mechaniczne właściwości kolagenu, takie jak duża sztywność i wytrzymałość.

Powięź postrzegana jest jako swego rodzaju przeplatająca się sieć, która dostosowuje układ swoich włókien oraz ich rozmieszczenie (gęstość) do potrzeby miejsca i funkcji w danej części ciała. Przykładem może być bardzo elastyczna powięź leżąca w warstwie skóry, zawierająca małą gęstość włókien kolagenowych. Jej przeciwieństwem będzie niezwykle wytrzymała powięź w mięśniach, więzadłach i ścięgnach, którą cechuje gęsta sieć włókien kolagenowych. 

Funkcje powięzi 

Funkcję układu powięziowego można przedstawić w skrócie jako 4P (z języka angielskiego) (za Kuchera i Kuchera, 1994):

1. Opakowanie (packaging) – określa funkcję tworzenia opakowania dla tkanek i elementów ludzkiego ciała. Powięzi otaczają, kształtują oraz zapewniają odpowiednie ułożenie części ciała względem siebie. 

2. Ochrona (protection) – stanowi bardzo istotny mechanizm podpierający i ochraniający dla organów i narządów wewnętrznych.

3. Korytarz, przejście (passageway) – zwraca się uwagę na rolę powięzi w wytyczaniu dróg i kanałów dla nerwów, naczyń limfatycznych, żył i tętnic. 

4. Udział w utrzymywaniu postawy ciała (posture) – powięź określana jest tu jako bierny element łączący napięcia generowane przez mięśnie. Jednocześnie rola ta jest o tyle istotna, że w powięzi występują wolne zakończenia nerwowe, receptory bólowe czy proprioreceptory. Uważa się, że powięź posiada zdolność do aktywnego kurczenia się dzięki obecności w strukturze powięziowej komórek o charakterze mięśn...