Postępowanie rehabilitacyjne PO REKONSTRUKCJI ZERWANIA TROCZKÓW RZEPKI

Boczny troczek powinien być tkliwy i oceniany ostrożnie. Wrażliwość w pobliżu troczka bocznego, szczególnie w miejscu jego wnikania do rzepki jest bardzo często spotykana, nawet u 90% pa-
cjentów z bólem przedniego przedziału kolana.
W badaniu fizykalnym wykonuje się:

• test ślizgu rzepki do oceny napięcia troczka bocznego. Staw kolanowy znajduje się w pozycji zgięcia 25°–30°, gwarantującej rozluźnienie mięśnia czworogłowego uda. Rzepka podzielona jest wzdłuż na 4 części i przesuwana w kierunku przyśrodkowym. Przyśrodkowa translacja jednej z 4 części rzepki możliwa jest wtedy, gdy występuje nadmierne napięcie bocznych struktur stabilizujących. W teście wywołana jest bolesność w pobliżu troczka bocznego;
• test nachylenia rzepki, wykrywający napięcie troczka bocznego. W zdrowym stawie kolanowym, boczny brzeg rzepki powinien być uniesiony dalej niż oś poprzeczna, w pełnym wyproście kolana. Naprężenie troczka bocznego jest bardzo powszechne u pacjentów z bólem przedniego przedziału kolana i jest oznaką zespołu bocznego przyparcia rzepki;
• test osiowej kompresji rzepki – wykonuje się długotrwały test zgięcia kolana. Wywołany ból oznacza wynik pozytywny testu, co jest spowodowane wzrastającym ciśnieniem wewnątrzkostnym rzepki. Metodyka testu: rzepkę należy docisnąć dłonią do bloczka kości udowej, w różnych kierunkach. Test pozwala ustalić lokalizację zmian patologicznych w chrząstce stawowej rzepki. W zgiętym kolanie, kontakt rzepki z kością udową jest przemieszczony proksymalnie na powierzchni stawowej rzepki i dystalnie na powierzchni rzepkowej kości udowej. Proksymalne umiejscowione zmiany patologiczne będą przynosić ból i krepitacje przy około 90° zgięcia kolana. Na dystalnym odcinku zmian patologicznych do objawów dochodzi już na początku ruchu. Przy przedłużonym teście zgięcia kolana, pacjent leży na plecach z wyprostowanym kolanem. Następnie utrzymuje pozycję pełnego zgięcia kolana przez 45 sek. Test jest pozytywny, gdy stwierdza się u pacjenta wzrastający ból po bezbolesnej przerwie od 15 do 30 sek.;
• badanie rotacji rzepki – w przypadku gdy dolny obszar rzepki znajduje się na stronie bocznej do osi długiej kości udowej, rzepka pacjenta jest w rotacji zewnętrznej. W sytuacji gdy znajduje się przyśrodkowo do osi długiej kości udowej, to rzepka znajduje się w wewnętrznej rotacji.

Badanie przedmiotowe należy uzupełnić badaniem kierunku niestabilności rzepki, co jest spowodowane faktem, że niestabilność zachodzi w kierunku bocznym, ale zdarzają się również niestabilności przyśrodkowe i nawet wielokierunkowe.

Badania kierunku niestabilności

• Test obawy Fairbanksa. Test jest pozytywny, gdy występuje ból i mięśnie kurczą się, dochodzi wówczas do bocznego przemieszczenia rzepki w zakresie od kąta 20° do 30° zgięcia kolana, co wskazuje na boczną niestabilność rzepki.
• Test ślizgu rzepki. Przyśrodkowe albo boczne przemieszczenia rzepki więcej albo równowartość 3 ćwiartek, wskazuje na niewydolność stabilizatorów. Przyśrodkowa niestabilność jest rzadsza niż boczna.
• Test przemieszczenia rzepki Fulkersona. Rzepkę należy przepychać lekko przyśrodkowo przy wyprostowanym kolanie, następnie biernie zgiąć kolano, wówczas rzepka porusza się do bloczka kości udowej. U pacjentów z przyśrodkową niestabilnością, test wywołuje ból.
• Test elastyczności mięśnia czworogłowego uda. Metodyka: pacjent w leżeniu przodem, jedna ręka terapeuty biernie zgina kolano, druga stabilizuje miednicę. Należy określić napięcie mięśnia czworogłowego uda w zależności od zakresu zgięcia kolana. Przy zmniejszonej elastyczności mięśnia może dojść do: mniejszego zakresu ruchu w badanej kończynie dolnej w stosunku do drugiej, uczucie napięcia w przedniej części uda, uniesienie miednicy, spowodowany zgięciem stawu biodrowego.
• Pomiar kąta Q.
• Test elastyczności mięśni grupy tylnej uda. Metodyka: pacjent w leżeniu tyłem, ze zgiętym stawem biodrowym do kąta 90...