Przykurcz wyprostny w stawie kolanowym u pacjenta po urazie czaszkowo-mózgowym
Opis przypadku

Wymienione zmiany przyczyniają się do ograniczeń w ruchu, a w konsekwencji – do problemów w powrocie funkcji kończyn górnych lub dolnych. Przykurcze mięśniowe zazwyczaj występują w obrębie mięśni funkcjonalnie odpowiadających za ruchy zginania, wśród odpowiedzialnych za funkcje wyprostu zdarzają się rzadko.

Materiał

Opis przypadku dotyczy kobiety w wieku 49 lat. Stan po urazie czaszkowo-mózgowym, niedowład czterokończynowy, przykurcz wyprostny w stawach kolanowych lewym i prawym. Jednym z problemów w trakcie reedukacji funkcji siedzenia, stania i chodu był przykurcz wyprostny w stawach kolanowych. Stawy kolanowe nie miały możliwości ruchu zgięcia powyżej 3°. Przyczyną było skrócenie głowy prostej mięśnia czworogłowego uda. Pacjentka miała problem z przyjęciem pozycji siedzącej, z przejściem z pozycji siedzącej do stojącej oraz z chodem.

Metody

Ze względu na istniejące przeciwwskazania w pierwszej fazie usprawniania wdrożono jedynie ruchy czynne w odciążeniu. Te oddziaływania nie przyniosły poprawy w trakcie 6 tygodni. Po ustąpieniu przeciwwskazań dokonano zmiany terapii, wdrożono:

• ćwiczenia czynne w odciążeniu kończyn dolnych,
• rozgrzewanie mięśni prostych uda promieniami IR z filtrem czerwonym raz dziennie przez 15 minut,
• pozycje redresujące z równoczesnym okładem z parafango raz dziennie 30 minut; kończyny dolne były odciążane w systemie UGUL w pozycji leżenia tyłem z równoczesnym okładem z parafango; podczas trwania zabiegu ciężar kończyny (podudzia) wraz z działaniem sił grawitacji i równoczesnym rozgrzewaniem mięśni skróconych skutkował zwiększaniem zakresu zgięcia; równocześnie ze zwiększaniem się podczas trwania zabiegu zakresu zgięcia terapeuta zwiększał uniesienie stawu kolanowego dla umożliwienia dalszego zwiększania się zgięcia w stawie kolanowym,
• manualne wydłużanie wzdłuż włókien mięśniowych mięśni prostych uda,
• ćwiczenia bierne w stawach kończyn dolnych.

Wyniki

Po 6 tygodniach terapii z użyciem wyłącznie ćwiczeń czynnych w odciążeniu nie osiągnięto żadnych pozytywnych efektów. 
Po wdrożeniu m.in. zabiegów ciepłych (naświetlania światłem IR z filtrem czerwonym, okłady z parafango) oraz pozycji redresujących uzyskano poprawę, która umożliwiła zaadaptowanie do pozycji siedzącej, wdrożenie przejścia z pozycji siedzącej do stojącej oraz trening chodu. Pacjentka po 3 tygodniach przedmiotowej terapii mogła chodzić z pomocą jednej osoby.