Wpływ krioterapii na skuteczność rehabilitacji pacjentów z chorobami na tle reumatycznym

Kompleksowa rehabilitacja pacjentów chorych na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) powinna być odpowiednio dobrana do stopnia uszkodzenia stawów (tab. 1) [1–3].

Należy wspomnieć, że zabiegi z zakresu fizykoterapii stosowane są w rehabilitacji pacjentów z RZS ze względu na ich przeciwbólowe i przeciwzapalne działanie stanowią też przygotowane do ćwiczeń. Do najsilniej działających przeciwbólowo zabiegów zaliczana jest krioterapia miejscowa i ogólnoustrojowa, prądy TENS (ang. transcutaneous electrical nerve stimulation) i laseroakupunktura. Z dobrym skutkiem stosowane są także elektroterapia, pole magnetyczne, hydroterapia i masaż ręczny [4, 5].

Uważa się, że zastosowanie krioterapii pozytywnie wpływa na poprawę stanu pacjentów, również tych z chorobami reumatycznymi. Po zastosowaniu krioterapii dochodzi do przekrwienia tkanek (przepływ krwi przez tkanki wzrasta nawet czterokrotnie), zwiększenia filtracji włośniczkowej oraz lepszej drożności naczyń chłonnych drenujących przestrzeń międzykomórkową. Dochodzi do spadku ciśnienia tętniczego i żylnego. Ekspozycja na zimno uruchamia reakcje hormonalne powodujące wzrost przemiany tkankowej i podwyższenie ciepłoty tkanek. Po zabiegach krioterapii zaobserwowano także wzrost odporności. Podczas krioterapii następuje eliminacja szkodliwych produktów przemiany materii i przyspieszenie przemiany, co sprzyja także efektom przeciwobrzękowym [6, 7].

Zastosowanie krioterapii korzystnie wpływa na poprawę stanu zdrowia pacjentów chorujących na RZS, powodując zmniejszenie bólu w zajętych stawach. Należy przypomnieć, że efekt przeciwbólowy krioterapii wynika z zablokowania receptorów czuciowych, a także zwolnienia przewodnictwa we włóknach czuciowych i zablokowania uwalniania mediatorów bólu. Związek z działaniem przeciwbólowym ma też teoria kontrolnych bramek. Tłumaczy ona hamujący wpływ odczuwania bólu przez receptory skórne. Stymulacja nerwów czuciowych w miejscu bólu (poprzez krioterapię), ogranicza liczbę bodźców bólowych docierających do świadomości i osłabia dolegliwości bólowe, ponieważ nerwy czuciowe są grubsze i przewodzą sygnały szybciej niż nerwy bólowe. Na poziomie rdzenia dochodzi do blokowania bodźców bólowych. Efekt przeciwbólowy zachodzi też na skutek wydzielania be...