Zmiany zwyrodnieniowe kolan w praktyce fizjoterapeutycznej

Wydłużenie średniej długości życia wpłynęło na wzrost częstości występowania choroby zwyrodnieniowej w populacji ogólnoświatowej. Szacuje się, że w 2017 r. dotyczyła ona ok. 303 mln ludzi na całym świecie [1] (po 75. roku życia choroba zwyrodnieniowa stawów dotyka ok. 75% populacji [2]). Zmiany strukturalne najczęściej są zlokalizowane w stawach kolanowych, stawach biodrowych, kręgosłupie oraz stawach dłoni. Obecnie obserwuje się jednak wzrost zachorowań na CHZS u młodych ludzi, w drugiej–trzeciej dekadzie życia, i jest to efekt profilu genetycznego (pierwotna CHZS), wad wrodzonych (np. dysplazja stawu biodrowego) i przebytych urazów. Coraz częściej dotyczy to również nieracjonalnie trenujących sportowców.
Aktualnie patofizjologia choroby zwyrodnieniowej stawów nie jest jeszcze poznana w pełni.
Wpływ na tworzenie się zmian zwyrodnieniowych może mieć wiele czynników:

• zmiany pourazowe pojawiające się w stawie objętym chorobą zwyrodnieniową,
• choroby wrodzone,
• zaburzenia metaboliczne (np. cukrzyca, otyłość),
• zaburzenia endokrynologiczne,
• brak ruchu i związane z tym zaburzenia w strukturze kostnej,
• wiek (powyżej 55. roku życia),
• płeć (znacznie częściej chorują kobiety, głównie te po menopauzie).

Najnowsze badania i obserwacje podają, że za powstawanie choroby zwyrodnieniowej bardziej niż wiek odpowiedzialny jest postępujący proces zapalny o nieznanej dotąd etiologii. Pojawia się on po zadziałaniu czynnika uszkadzającego staw. Uruchomione zostaje tworzenie czynników prozapalnych oraz dochodzi do nadprodukcji MMP (metaloproteinazy), co prowadzi do proteolizy macierzy chrząstki [3].
Wiadomo również, że zmiany degeneracyjne prowadzą do powstawania uszkodzeń strukturalnych w stawach objętych procesem chorobowym, nasilonych dolegliwości bólowych, ograniczenia ruchomości i co się z tym wiąże – postępującej niepełnosprawności.
W przebiegu choroby zwyrodnieniowej chondrocyty wydzielają nadmierne ilości cytokin prozapalnych i enzymów proteolitycznych prowadzących do degradacji proteoglikanów i kolagenu znajdującego się w chrząstkach staw...