REKLAMA
Gojenie rany skóry definiujemy jako zamknięcie ubytku w procesie bliznowacenia. W przypadku ran powierzchownych, obejmujących zewnętrzną część naskórka, gojenie przebiega bez wytworzenia blizny. Gdy jednak chodzi o głębsze zranienie, uszkodzenie tkanki obejmujące obszar skóry właściwej, gojenie (przez rychłozrost lub ziarninowanie) zawsze przebiega z wytworzeniem blizny.
Rany dzielimy na podstawie kilku istotnych czynników:
- ze względu na czynnik wywołujący (endogenne i egzogenne),
- ze względu na czas gojenia (ostre i przewlekłe),
- ze względu na sposób gojenia (ostre i przewlekłe).
Proces prawidłowego gojenia przebiega w trzech etapach:
- Pierwszy etap – faza zapalna (oczyszczanie – 48–72 godziny). W wyniku przerwania ciągłości skóry dochodzi do powstania reakcji zapalnej oraz pojawienia się bólu. W wyniku stanu zapalnego pojawia się wysięk (efekt wzmożonej przepuszczalności naczyń włosowatych). Dochodzi do wynaczynienia granulocytów, limfocytów, monocytów, przeciwciał osocza oraz wytworzenia cytokinin i chemokin. Rana pokrywa się skrzepem krwi, który odgrywa rolę naturalnego opatrunku chroniącego przed przedostawaniem się drobnoustrojów do tkanek.
- Drugi etap – proliferacja (ziarninowanie – trwa od trzech do sześciu tygodni). Dochodzi do zmniejszenia wysięku i stanu zapalnego, naczynia krwionośne zwężają się, a ubytek w tkance zostaje uzupełniony ziarniną (dochodzi do pokrywania rany nowym naskórkiem). Blizna powstaje dzięki produkcji kolagenu przez fibroblasty.
- Trzeci etap – dojrzewanie (przebudowa, bliznowacenie, od trzech tygodni). Na tym etapie dochodzi do przebudowy zagojonej już rany poprzez uporządkowanie struktury kolagenu. Ostateczny kształt zostaje uzyskany po 12 miesiącach, ale przebudowa może trwać kilka lat. W tym czasie blizna staje się płaska, bledsza oraz rośnie jej wytrzymałość [19, 20].
Wszystkie powyższe procesy przebiegają w taki sam sposób we wszystkich przypadkach powstawania blizny. Efekty kosmetyczny i czynnościowy mogą być jednak zróżnicowane i przebiegać w różnorodnych ramach czasowych, uzależnionych od wielu czynników, takich jak:
- ogólny stan pacjenta,
- rodzaj i wielkość rany,
- umiejscowienie uszkodzenia, sposób jego zamknięcia oraz czas, który upłynął od zranienia do zaopatrzenia
- rany.
Nieprawidłowości w procesie gojenia
W większości przypadków blizny goją się w spo...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 10 wydań czasopisma "Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja"
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- ...i wiele więcej!