Postępowanie fizjoterapeutyczne w uszkodzeniu nerwu promieniowego

Układ nerwowy wspólnie z układem dokrewnym utrzymuje stabilność organizmu wobec zmieniającego się środowiska. W ciągu życia osobniczego układ nerwowy tworzy system pamięci, umożliwiając wybór reakcji na bodziec. Z punktu widzenia morfologicznego układ nerwowy możemy zdefiniować jako zorganizowany zespół komórek nerwowych (neuronów), komórek glejowych oraz skąpej ilości tkanki łącznej, a także naczyń krwionośnych i płynu pozakomórkowego. Z punktu widzenia czynnościowego układ nerwowy stanowi zespół skomplikowanych wzajemnych sprzężeń, których podstawową czynnością jest odbieranie bodźców ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego, analizowanie i integrowanie dochodzących informacji oraz regulowanie czynności efektorów. Integracja informacji dokonuje się na różnych piętrach układu nerwowego. Pod względem czynnościowym można zatem podzielić układ nerwowy na:

• część dośrodkową,
• część nadrzędną,
• część odśrodkową [1].

Podstawową jednostką układu nerwowego jest komórka nerwowa zwana neuronem lub neurocytem. Podobnie jak inne komórki neuron posiada ciało komórki oraz wypustki, wśród których wyróżniamy dendryty i akson. Dendryty rozgałęziają się, tworząc drzewo dendrytyczne, zabezpieczające szeroki dopływ informacji. Dendryty posiadają także często kolce dendrytyczne, które zwiększają ich pole recepcyjne. Poza obecnością typowych organelli komórka nerwowa charakteryzuje się tym, iż posiada bardzo rozbudowane organelle odpowiedzialne za metabolizm i syntezę białek (mitochondria, rybosomy i szeroką siateczkę endoplazmatyczną) oraz cytoszkielet (mikrofilamenty, mikrotubule i neurofilamenty) nadający komórce kształt i nieodzowny w transporcie komórkowym. Pod względem kształtu można wyróżnić:

• neurony jednobiegunowe,
• neurony dwubiegunowe,
• neurony wielobiegunowe [1].

Synapsy

Komórki nerwowe komunikują się między sobą oraz z efektorami poprzez złącza nerwowe zwane synapsami. W skład synapsy wchodzą:

• zakończenie nerwowe komórki przekazującej (np. aksonu lub dendrytu) tworzące tzw. część presynaptyczną synapsy, posiadające zagęszczenie presynaptyczne (80 nm) będące składnikiem błony presynaptycznej,
• szczelina synaptyczna (szerokość 20 nm), do której odbywa się wydzielanie neuroprzekaźników (mediatorów). Szczelina ta od zewnątrz jest otoczona wypustkami komórek glejowych,
• zakończenie postsynaptyczne, posiadające w błonie zagęszczenia postsynaptyczne, składające się z sieci filamentów wnikających prostopadle do szczeliny synaptycznej i zespalających zwrócone do siebie powierzchnie błon pre- i postsynaptycznej [1].

Neuroglej

Komórki glejowe, których liczba przewyższa znacznie liczbę neuronów (5–10-krotnie), stanowią ważny składnik układu nerwowego. Do komórek glejowych w układzie nerwowym ośrodkowym zalicza się:

• astrocyty,
• oligodendrocyty,
• komórki wyściółki,
• komórki mezogleju [1].

Do komórek glejowych zalicza się także komórki Müllera w siatkówce, wykazujące cechy podobne do astrocytów, i tzw. komórki Bergmanna w móżdżku. W układzie obwodowym do komórek glejowych zaliczamy komórki torebkowe (satelitowe) otaczające ciała neuronów w zwojach, komórki osłonkowe Schwanna (lemmocyty) oraz komórki podpórkowe w nabłonkach zmysłowych [1].

Receptory

Są to zakończenia nerwowe oraz składniki tkanki nienerwowej (nabłonkowej, łącznej, mięśniowej) odbierające wrażenia ze środowiska. Występują one w pozostałych tkankach ustroju i można wyróżnić wśród nich zakończenia w tkankach nabłonkowej, łącznej i mięśniowej. Rola receptorów polega na odbieraniu różnych bodźców środowiskowych i transformowaniu ich na impulsy nerwowe [1].
W zależności od budowy receptory można podzielić na:

• wolne zakończenia nerwowe,
• zakończenia nerwowe [1].

W zależności od położenia receptory dzielą się na: