Trening stabilizacji kompleksu lędźwiowo-miedniczo-biodrowego

Temat miesiąca

W ostatnich latach pojawiło się wiele niejasności i wątpliwości dotyczących kompleksu lędźwiowo-miedniczo-biodrowego (Lumbo-Pelvic-Hip Complex – LPHC). Na przełomie XX i XXI w. zadawano pytanie, czy skuteczniejsza do uzyskania optymalnej stabilizacji jest izolowana aktywacja mięśni głębokich (lokalnych), czy połączenie skurczu mięśni powierzchownych (globalnych) z głębokimi. Dziś uważa się, że zarówno jedna, jak i druga grupa mięśni odgrywa istotną rolę w mechanizmie stabilizacji [1]. 

Reeves i wsp. zaznaczają, że pewne rozbieżności dotyczące stabilizacji wynikają z szerokiego zrozumienia samej definicji tego pojęcia. Przedstawiają ją jako „utrzymanie równowagi zarówno w statyce, jak i w sytuacjach dynamicznych, w których kompleks porusza się wzdłuż pewnej trajektorii”. Badacze ukazują tym samym, że próba dokładniejszego zdefiniowania nie jest w stanie zawrzeć całości zagadnienia, a jedynie jego część [2]. 

REKLAMA

Rycina 1. przedstawia model stabilizacji Panjabiego. Wyróżnia się w nim 3 podsystemy: czynny (mięśnie), bierny (kości, więzadła) oraz kontrolę nerwową; których optymalne funkcjonowanie warunkuje prawidłowe działanie mechanizmu stabilizacji. W  przypadku kompleksu lędźwiowo-miedniczo-biodrowego mechanizm ten może zostać zaburzony przez każdą dysfunkcję w obrębie LPHC. Nie zawsze dotyczy to zmian strukturalnych podsystemu czynnego czy biernego. Dysfunkcja może dotyczyć podsystemu kontroli motorycznej, czego efektem jest generowanie nieprawidłowych wzorców ruchowych. Długotrwale powtarzane błędne strategie ruchowe mogą prowadzić do postępujących zaburzeń stabilizacji, a w rezultacie do uszkodzeń strukturalnych narządu ruchu [3].

Rys. 1. Koncepcyjny model kontroli mechanizmów stabilizacyjnych Panjabiego (na podstawie [4])

 

Równowaga LPHC jest istotna nie tylko dla prawidłowego funkcjonowania tego rejonu, ale także dla poprawnej czynności całego aparatu ruchowego [5]. Myers, opierając się na koncepcji tensegracji, stwierdził, że „niezależnie od tego, co mięśnie mogą zrobić pojedynczo, wpływają one również funkcjonalnie na zintegrowaną ciągłość całego ciała w obrębie sieci powięziowej” [6]. Dlatego też uraz czy dysfunkcja kończyn mogą negatywnie wpłynąć na LPHC, ale także odwrotnie: zaburzenia w tym rejonie mogą wpłynąć na funkcjonowanie kończyn i innych struktur narządu ruchu (tab. 1) [1, 7]. 

 

Tab. 1. Zaburzenia w obrębie LPHC towarzysząca dysfunkcjom występującym powyżej i poniżej niego (na podstawie [1])

Zaburzenia występujące poniżej LPHC

Zaburzenia występujące powyżej LPHC
  • tendinopatia więzadła rzepki (kolano skoczka)
  • dysfunkcje kompleksu barkowego, stawu ramiennego 
    i kończyn górnych
  • tendinopatia pasma biodrowo-piszczelowego (kolano biegacza)
  • dolegliwości w odcinku szyjnym i piersiowym kręgosłupa
  • ból przyśrodkowego, bocznego, przedniego przedziału kolana
  • dolegliwości w obrębie klatki piersiowej
  • chondromalacja rzepki
  • problemy dotyczące rozcięgna podeszwowego...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań czasopisma "Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z KSIĘGARNI FIZMEDIO