0
92
Staw barkowy (a dokładnie ramienno-łopatkowy) jest stawem kulistym wolnym, o największym zakresie ruchu spośród wszystkich stawów organizmu. Związane jest to ze stosunkowo małą panewką w porównaniu z dużą głową kości ramiennej oraz obszerną i luźną torebką stawową (przybiera ona kształt luźnego długiego i obszernego worka). Niestety, ma to wpływ na niewielką stabilność stawu i jego dużą podatność na różnego rodzaju kontuzje, urazy i uszkodzenia. Jednym z najczęściej występujących jest zwichnięcie przednie stawu barkowego.
Staw ramienny łączy kość ramienną z łopatką. Panewkę stanowią powierzchnia stawowa łopatki oraz obrąbek stawowy łopatki zwiększający powierzchnię stawową panewki. Tylko jedna trzecia powierzchni głowy kości ramiennej styka się z panewką i obrąbkiem stawowym. Obrąbek stawowy zbudowany z chrząstki włóknistej jest szeroki na 4–6 mm. W górnej części panewki łączy się on ze ścięgnem głowy długiej mięśnia dwugłowego.
Ruchomość stawu ramienno-łopatkowego można podzielić na cztery podstawowe ruchy zasadnicze:
- odwiedzenie i przywiedzenie,
- zgięcie i wyprost,
- nawracanie (rotacja wewnętrzna) oraz odwracanie (rotacja zewnętrzna) ramienia,
- wypadkowa wymienionych wcześniej ruchów – obwodzenie.
Termin „zwichnięcie” oznacza całkowitą utratę kontaktu pomiędzy głową kości ramiennej a panewką stawu ramienno-łopatkowego.
Stabilność stawu ramienno-łopatkowego uwarunkowana jest poprzez istnienie dwóch mechanizmów:
- stabilizatorów statycznych – obrąbek panewkowy, torebka stawowa, więzadła (w. kruczo-ramienne, w. obrąbkowo-ramienne), ujemne ciśnienie wewnątrzstawowe. W przypadku uszkodzenia nie ma się na nie wpływu poprzez działania fizjoterapeutyczne,
- stabilizatory dynamiczne – stożek rotatorów + m. naramienny, koordynacja ruchomości łopatki i kości ramiennej (m. stabilizujące łopatkę + m. dwugłowy ramienia), dzięki technikom i zabiegom fizjoterapeutycznym można oddziaływać na poprawę ich funkcji.
Powstanie niestabilności może być uwarunkowane zadziałaniem kilku różnych mechanizmów [1]:
- uraz,
- powtarzające się mikrourazy,
- niestabilność wrodzona,
- zaburzenia nerwowo-mięśniowe (np. porażenie Erba).
Ze względu na kierunek, w którym obserwowana jest niestabilność stawu ramienno-łopatkowego, można podzielić ją na trzy podstawowe grupy [1]:
- niestabilność przednia (superior labrum anterior posterior – SLAP),
- niestabilność tylna,
- niestabilność wielokierunkowa.
Najczęściej występującą niestabilnością jest SLAP (ok. 85–90% wszystkich przepadków) [1, 2].
Zwichnięcie przednie stawu ramienno-łopatkowego spowodowane jest najczęściej urazowym mechanizmem uszkodzenia. W trakcie wywiadu można dowiedzieć się od pacjenta, że upadł on na odwiedzioną, zgiętą i zrotowaną na zewnątrz kończynę górną (upadek, skok do wody lub uraz bezpośredni), co doprowadziło do wyważenia głowy kości ramiennej w kierunku przednim i oderwania obrąbka stawowego i przedniej części torebki stawowej od panewki. Uszkodzone zostają również więzadła leżące na torebce stawowej oraz ścięgno mięśnia podłopatkowego. Zwichnięcia przednie można dodatkowo podzielić na:
- typ 1 SLAP – strzępienie się obrąbka stawowego górnego na skutek zmian zwyrodnieniowych, brak uszkodzenia ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego do obrąbka (prawidłowe zakotwiczenie mięśnia),
- typ 2 SLAP – zakotwiczenie ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego na panewce ulega odciągnięciu,
- typ 3 SLAP – rozerwanie typu „rączka od wiaderka” obrąbka górnego bez uszkodzenia przyczepu głowy długiej mięśnia dwugłowego,
- typ 4 SLAP – uszkodzenie podobne jak w typie 3, dodatkowo oderwany obrąbek i ścięgno ulegają przemieszczeniu do stawu.
Kompleksowe SLAP – kombinacja dwóch lub wi...
Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
- 11 wydań czasopisma "Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja"
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- ...i wiele więcej!
