Wśród najmłodszych dzieci prawidłowe rozpoznanie tego typu deformacji nie należy do najłatwiejszych, gdyż luźna tkanka łączna, wysokie uwodnienie tkanek oraz stopniowe zwiększanie się ilości włókien kolagenowych zależą od cech osobniczych dziecka, a także od jego aktywności codziennej i indywidualnych cech rozwojowych. Mimo to według wielu autorów wada ta występuje u 30–45% populacji dzieci w wieku przedszkolnym.
„Określenie stopa płasko-koślawa jest wspólnym pojęciem dla grupy podobnych co do istoty, najczęściej złożonych deformacji stopy, które charakteryzuje odwiedzeniowo-pronacyjne ustawienie stopy” [2].
W stopie płasko-koślawej tyłostopie wraz z piętą ustawione jest koślawo, a do boku odchyla się przodostopie i ulega ono odwiedzeniu i nawróceniu. To pronacyjne ustawienie stopy powoduje wydłużenie się czynnościowej długości stopy, a tym samym redukcję jej łuku podłużnego. Łuk przyśrodkowy stopy jest wypukło rozciągnięty, a łuk boczny stopy wklęsło skrócony. W stosunku do podudzia stopa załamuje się na zewnątrz [2, 12].
W grupie patologicznych stóp płasko-koślawych ze względu na przyczynę powstania wady można wyróżnić:
REKLAMA
- stopy wiotkie, będące wynikiem nadmiernego rozluźnienia układu mięśniowo-więzadłowego,
- stopy sztywne, które mogą być efektem zrostu kostnego między kośćmi: skokową, piętową i łódkowatą,
- przykurcz ścięgna Achillesa,
- zaburzenia neurologiczne [2, 5, 12].
Najczęstszą przyczynę deformacji upatruje się w anatomii funkcjonalnej tej wady, jaką jest skrócenie długości zginaczy stopy, a szczególnie niewydolność mięśnia piszczelowego tylnego powodująca obniżenie łuku podłużnego stopy z towarzyszącą koślawością tyłostopia [1, 5].
Chód osoby mającej rozpoznanie stopy płasko-koślawej jest nieelastyczny i ciężki na skutek zmniejszenia się funkcji amortyzacyjnej stóp oraz nieprawidłowego ich przetaczania.
Podczas chodzenia w fazie zakrocznej konieczne jest zgięcie grzbietowe stopy. Jeżeli w obrębie grupy mięśniowej odpowiadającej za ten ruch występuje skrócenie, co jest charakterystyczne dla tej wady, to stopa może ustawić się jedynie w pronacji. Wielokrotne powtarzanie się tej pozycji stopy podczas chodu z równocześnie występującą wiotkością wzmaga patologiczne procesy kompensacyjne i utrwala deformacje koślawe stóp [5].
Diagnostyka
Prawidłowe rozpoznanie stopy płasko-koślawej sprawia diagnostom wiele trudności. Płynne przejścia pomiędzy poszczególnymi etapami rozwoju dziecka, a także indywidu...
