Pięta Haglunda – bolesna dolegliwość stopy

Deformację Haglunda opisał w 1928 r. szwedzki ortopeda i chirurg Patric Haglund. Uważał on, że choroba zazwyczaj dotyczy osób noszących buty na wysokim obcasie i ze sztywnym, niskim zapiętkiem. Podobna przypadłość została opisana już wcześniej, w 1893 r., niezależnie przez dwóch chirurgów: Alberta oraz White’a [1, 2].
Deformacja Haglunda jest wyniosłością kostną występującą na tylno-górnym biegunie kości piętowej [1, 2, 4, 5]. W tym obszarze znajdują się ważne struktury, takie jak kaletka powierzchowna i głęboka ścięgna Achillesa oraz przyczep tego ścięgna.

Anatomia i biomechanika

Ścięgno Achillesa jest największym i najsilniejszym ścięgnem w ciele człowieka [1]. Przyczep ścięgna Achillesa do kości piętowej ma powierzchnię 1 x 2 cm i znajduje się ok. 2 cm poniżej tylno-górnej krawędzi guzowatości kości piętowej. Tylną powierzchnię kości piętowej można podzielić na trzy obszary. Górna jedna trzecia kości piętowej jest trójkątna z wierzchołkiem górnym. Na jej powierzchni znajduje się kaletka głęboka ścięgna piętowego. Ścięgno Achillesa przyczepia się do pokrytej bruzdami środkowej i dolnej jednej trzeciej kości piętowej. W dolnej jednej trzeciej przeplatają się włókna rozcięgna podeszwowego i ścięgna Achillesa [1, 6]. Włókna ścięgna piętowego skręcają się o mniej więcej 90°, włókna przyśrodkowe przechodzą na stronę boczną, przyczepiając się do kości piętowej, a włókna boczne przechodzą na stronę przyśrodkową [1]. 
Kaletka głęboka ścięgna piętowego z przodu jest ograniczona przez poduszkę tłuszczową, z tyłu – przez ścięgno Achillesa. Jest ona zgniatana podczas wyprostu w stawie skokowym przez ścięgno Achillesa zbliżające się do osi obrotu w stawie. Jej główną funkcją jest stworzenie odstępu między ścięgnem Achillesa a osią stawu. Oprócz kaletki głębokiej w tym obszarze występuje też kaletka powierzchowna, znajdująca się między ścięgnem a skórą.     
Ścięgno nie tylko przenosi siłę z mięśni na kość. Pochłania też siły zewnętrzne, zapobiegając uszkodzeniom mięśnia. Tylne włókna ścięgna Achillesa są poddawane większym obciążeniom ze względu na większą odległość od osi obrotu w stawie. Powoduje to ich częstsze uszkadzanie i degenerację, czego skutkiem są uszkodzenia w miejscu przyczepu ścięgna do kości piętowej i pojawienie się bólu [1, 5]. 
Deformacja Haglunda może naruszać powyższe struktury, powodując ich drażnienie, oraz doprowadzić do wystąpienia stanu zapalnego obu kaletek, jak również do zapalenia przyczepu ścięgna Achillesa. W literaturze anglojęzycznej symptomatyczne podrażnienie tych struktur jest nazywane zespołem Haglunda (w Polsce potocznie piętą Haglunda) i może występować nawet bez deformacji Haglunda [1, 2, 5].
Zespołu Haglun...