We wcześniejszych artykułach omówione zostały zagadnienia dysfunkcji stawu
skroniowo-żuchwowego w świetle pracy na bardzo ważnych, a często pomijanych
bocznych i przyśrodkowych mięśniach skrzydłowatych. Mimo że praca na tych
głębokich strukturach jest nieodzowna dla zredukowania symptomów bólowych,
nie są to jedyne struktury wpływające na ułożenie szczęki. Niniejszy artykuł wyjaśnia,
jak ocenić i umiejętnie wpływać na inne ważne struktury, które oddziałują
na delikatną równowagę tych stawów – są to w szczególności mięśnie żwacze, mięśnie skroniowe i mięśnie dwubrzuścowe.
Kategoria: Artykuły z czasopisma
Jednym z elementów programów rehabilitacyjnych, na który zwrócono uwagę
w ostatnich latach, jest rola czucia proprioceptywnego i kontroli nerwowo-mięśniowej. Czucie proprioceptywne, nazywane inaczej czuciem głębokim, oraz towarzyszące mu mechanizmy nerwowo-mięśniowe stanowią istotny element funkcjonalnej stabilizacji stawów. Do tej pory za kluczowe czynniki stabilizujące stawy uważane były struktury torebkowo-więzadłowe.
Jednakże coraz więcej badań naukowych potwierdza, że podłożem funkcjonalnej stabilności stawów są mechanizmy o charakterze neurologicznych sprzężeń zwrotnych, mające swój początek w strukturach stawowych i mięśniowo-ścięgnistych1 2 3.
Metoda FED jako innowacyjny sposób leczenia skolioz w Polsce ma na tyle duży bagaż doświadczeń, że można pokusić się o ocenę efektów jej stosowania. W środowisku medycznym oraz wśród pacjentów ma zarówno zwolenników, jak i przeciwników. Rodzi się więc pytanie: skąd głosy sprzeciwu i zachwytu?
Określenie „skolioza” jest pojęciem ogólnym. Pochodzi z języka greckiego
i oznacza krzywą charakteryzującą jedno lub więcej patologicznych skrzywień kręgosłupa powstałych głównie w okresie wzrostu człowieka. Etiologia skolioz idiopatycznych nie jest znana. Prawdopodobnych przyczyn wywołujących patologiczne skrzywienia kręgosłupa jest wiele. U dzieci w okresie wzrostu deformacje kręgosłupa mogą się pogłębiać i prowadzić do wielu ciężkich zaburzeń.
Proces leczenia skolioz jest trudny i skomplikowany, o czym świadczy
różnorodność metod podejmujących leczenie tego schorzenia. Metoda FED
(ang. fixation, elongation, derotation) to nowatorska propozycja terapii skoliozy.
Tkanka łączna jest podstawową strukturą architektury ciała człowieka.
Swoim zasięgiem pokrywa absolutnie każdy jego zakątek aż do pojedynczych komórek. Sieć włókienek odpowiedzialna jest za przejmowanie i rozkładanie naprężeń mechanicznych w ciele. Od dłuższego już czasu w dziedzinach terapeutycznych, takich jak integracja strukturalna i osteopatia, wysnuwane były hipotezy stawiające powięź w centralnym miejscu mechanizmu terapeutycznego. Terapeuci z innych dziedzin zazwyczaj nie są świadomi naukowych podstaw tak rozwiniętej hipotezy. Wielu terapeutów nie jest zaznajomionych z nowoczesnymi metodami i urządzeniami wykorzystywanymi do badań. Badacze laboratoryjni z kolei nie są zaznajomieni ze zjawiskami klinicznymi, które mogą być podpowiedzią dotyczącą kierunku przyszłych badań.
Mukowiscydoza (cystis fibrosis - CF, zwłóknienie torbielowate) to najczęściej występująca, przewlekła, ogólnoustrojowa, nieuleczalna i kompleksowa choroba genetyczna u ludzi. Jej przyczyną jest mutacja genu odpowiedzialnego m.in. za syntezę błonowego kanału chlorkowego CFTR (cystis fibrosis transmembrane conductance regulator). Gen choroby umiejscowiony jest (i przenoszony dziedzicznie) w długim ramieniu chromosomu VII.
W wyniku skręcenia, zwichnięcia czy stłuczenia bardzo często dochodzi do uszkodzeń
w obrębie torebki stawowej. Powoduje to zwykle ocieplenie tkanek i obrzęk z krwiakiem.
Dochodzi też ból, na który pacjent skarży się podczas ruchu. Dlatego też stara się nie ruszać kończyną, przez co niejednokrotnie zamyka odpływ limfy. Naturalną pozycją obronną przy jakimkolwiek urazie kończyny górnej jest przywiedzenie kończyny, co już utrudnia odpływ chłonki. Obrzęk w dłuższym czasie trwania to stan patologiczny, który wypełnia całą przestrzeń w tkance i utrudnia ruch.
Aromaterapia jest naturalną i przyjemną metodą łagodzenia lub usuwania wielu dolegliwości. Zabiegi aromaterapeutyczne polegają na wprowadzeniu do organizmu roślinnych olejków eterycznych, które muszą być wysokiej jakości i nie mogą być w żaden sposób modyfikowane. Obowiązuje stosowanie wyłącznie takich olejków, jakie stworzyła natura, gdyż tylko w tej postaci zachowują swoje właściwości terapeutyczne. Korzyści lecznicze płynące ze stosowania aromaterapii zostały docenione także przez farmakologię – olejki używane są bowiem jako składniki wielu specyfików medycznych. Ważnym atutem pachnącej terapii jest fakt, że zabiegi aromaterapeutyczne odbywają się bez udziału środków syntetycznych i bez stosowania urządzeń technicznych, elektrycznych czy promieniujących.
Ból zlokalizowany między łopatkami to bardzo częsty problem, który znany jest każdemu aktywnemu zawodowo fizjoterapeucie. Dolegliwości najczęściej mają niskie nasilenie (2–3/10 w skali VAS – visual analog scale), jednak z czasem przybierają charakter chroniczny. Umiejętność pracy z dolegliwościami okołołopatkowymi zaowocuje uznaniem pacjentów, dla których bóle te są w większości bardzo męczące.
Ludzkie stopy mają ogromne znaczenie w funkcjonowaniu całego organizmu. To na nich spoczywa trud utrzymania ciężaru ciała. Współcześnie nie poświęca się odpowiedniego zainteresowania działaniom profilaktycznym służącym stopom. Odstępstwa od norm są bagatelizowane, a jeśli pojawiają się dolegliwości, zdarza się, że pacjenci liczą na samoistne ich ustąpienie. Refleksja zazwyczaj przychodzi dopiero w momencie, gdy nieprawidłowości przybierają nieodwracalny charakter.
Przyjmuje się, że ponad 50% ludzi doświadczy w swoim życiu bólu kręgosłupa, a 75% z nich dozna nawrotu dolegliwości. Choroba ta przyczynia się do wycofania w relacjach interpersonalnych, utraty zdolności do pracy zawodowej i obniżenia poczucia własnej wartości, co w konsekwencji prowadzi do zdecydowanego pogorszenia jakości życia. Z pomocą w tych dolegliwościach przychodzi metoda mechanicznego diagnozowania i terapii McKenziego (mechanical diagnosis and therapy – MDT), która odpowiednio zastosowana pozwala na natychmiastową eliminację dolegliwości bólowych dolnego odcinka kręgosłupa. Co więcej, pomoże znaleźć źródło bólu, zwalczyć jego przyczynę, utrzymać trwale efekty terapii oraz przeciwdziałać nawrotom kolejnych epizodów bólowych.
W poprzednim artykule (W. Cackowski, PFiR 2015, nr 67, s. 14) zawarto ogólne rozważania na temat roli struktur powięziowych w ludzkim ciele oraz zaznaczono ich rolę w potrzebie stworzenia nowego modelu biomechaniki. Przeanalizowano, jak napięcie tkankowe potrafi podróżować pomiędzy poszczególnymi mięśniami i przekazywać naprężenia na sąsiadujące struktury, powodując powstawanie dysfunkcji, nadmiernego napięcia, dolegliwości czy bólu. Tym razem artykuł jest spojrzeniem na koncepcję taśm anatomicznych jako uproszczony model systemu tensegracyjnego ciała, który służy jako fundament dla metody integracji strukturalnej KMI (kinesis myofascial integration) stworzonej przez twórcę Anatomy Trains Thomasa Myersa.