Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) rozpoznaje szeroko pojęte zjawisko bólu jako subiektywne odczucie i sugeruje specjalistom medycznym zmianę w podejściu do rozpoznania i leczenia tego zjawiska z perspektywy tylko biomedycznej na biopsychospołeczny model podejścia do zdrowia [1].

Aktywność fizyczna jest niezbędnym elementem profilaktyki zdrowia. Dzięki regularnym ćwiczeniom możliwe jest utrzymanie właściwej kondycji organizmu. Istnieje wiele badań potwierdzających znaczenie różnych rodzajów ćwiczeń dla utrzymania i poprawy siły mięśni [1–4]. Polskie Forum Profilaktyki (2008) oraz Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zalecają starszym osobom kompleksowe programy ćwiczeń oraz podkreślają znaczenie ćwiczeń poprawiających stan mięśni dla profilaktyki zdrowia, w tym profilaktyki sarkopenii.

Skolioza to ogólna nazwa obejmująca grupę schorzeń polegających na zmianie kształtu i ustawienia kręgosłupa [6]. Scoliosis Research Society definiuje skoliozę jako wygięcie kręgosłupa, którego kąt mierzony sposobem Cobba na radiogramie wynosi co najmniej 10° [13, 19, 20]. Potocznie nazywana bocznym skrzywieniem kręgosłupa, jest w rzeczywistości deformacją trójwymiarową [1, 4, 17].

Choroba zwyrodnieniowa stawów należy do częstych schorzeń występujących wśród osób dorosłych i w starszym wieku. Jest to złożony i skomplikowany, powolny proces prowadzący do dysproporcji pomiędzy tworzeniem a degeneracją chrząstki stawowej [1]. Klinicznie chorobę zwyrodnieniową stawów określa ból stawu pojawiający się przy ruchach, ograniczenie zakresu ruchów w zajętym stawie oraz postępująca dysfunkcja powodująca osłabienie kończyny i trudności lokomocyjne [2, 3].

Choroba zwyrodnieniowa stawów należy do częstych schorzeń występujących wśród osób dorosłych i w starszym wieku. Jest to złożony i skomplikowany, powolny proces prowadzący do dysproporcji pomiędzy tworzeniem a degeneracją chrząstki stawowej [1]. Klinicznie chorobę zwyrodnieniową stawów określa ból stawu pojawiający się przy ruchach, ograniczenie zakresu ruchów w zajętym stawie oraz postępująca dysfunkcja powodująca osłabienie kończyny i trudności lokomocyjne [2, 3].

Sportowy taniec towarzyski uznano za dyscyplinę sportową stosunkowo niedawno, bo w 1996 r. Jest on dyscypliną acykliczną, złożoną z wielu różnorodnych zadań ruchowych, w której specjalizacja występuje już na wczesnym etapie szkolenia sportowego. Od zawodników wymaga wysoce rozwiniętej koordynacji ruchowej, która pozwala na dopasowanie ruchów ciała do rytmu muzyki [33].

Kręgosłup tworzy silną podstawę dla ciała człowieka. Zaburzenie jego fizjologicznych krzywizn daje wadę pos- tawy. W dzisiejszych czasach wady postawy są zaliczane do chorób cywilizacyjnych. Powodują dolegliwości bólowe oraz dyskomfort. Największą grupę wad postawy stanowią wady nabyte. Jedną z nich mogą być plecy okrągło-wklęsłe.

Proces starzenia jest związany ze stopniowo postępującym upośledzeniem funkcji układu ruchowego i systemu posturalnego. Głównym objawem niestabilności posturalnej są zaburzenia równowagi, a w efekcie upadki. Dane statystyczne podają, że utrata równowagi występuje u 14% populacji w przedziale 50–60 lat. W ciągu kolejnych 10 lat prawdopodobieństwo upadku wzrasta średnio do 22%, a wśród 80-latków problem utraty równowagi dotyka 33% osób [1].

Zespół de Quervaina jest drugim najczęściej występującym schorzeniem w obrębie kończyny górnej obok zespołu cieśni nadgarstka. Określany jest jako zapalenie pochewek ścięgnistych mięśni pierwszego przedziału prostowników, który zawiera ścięgna mięśnia odwodziciela długiego i prostownika krótkiego kciuka.

Różnego rodzaju schorzenia związane z którymkolwiek odcinkiem kręgosłupa zdarzają się bardzo często. Odcinek szyjny jest szczególnie narażony na rozmaite dysfunkcje. Osłabienie mięśni może w perspektywie czasu zaburzyć prawidłowe funkcjonowanie oraz wykonywanie podstawowych czynności codziennych. W tym przypadku skuteczne jest zastosowanie rehabilitacji. Postępowanie fizjoterapeutyczne ma na celu odbudowanie utraconej siły oraz wytrzymałości mięśniowej, która z czasem pozwoli wykonywać szereg ruchów bez jakiegokolwiek problemu.

Scoliosis is a general term for a group of diseases caused by a change in the shape and position of the spine [6]. According to the Scoliosis Research Society, scoliosis is bending of the spine with the Cobb angle of at least 10° measured on the radiograph [13,19,20]. The condition, which is colloquially called the lateral abnormal curvature of the spine, is actually a three-dimensional deformation [1,4,17]. Monitoring adverse changes in the structure and posture of the body is an important element of assessing health condition. Measuring the Cobb angle on the radiograph of the spine is the basic way to evaluate the size of scoliosis. However, due to exposure to radiation, the examination cannot be freely repeated which prevents the patient from the possibility of ongoing monitoring [7,21]. The three-dimensional nature of scoliosis suggests a need for specific diagnostics including the evaluation in all three planes. The Zebris CMS10 apparatus is a modern device for a non-invasive examination of body posture [15]. The use of 3D technology in the assessment of the trunk allows for precise analysis of individual problems in all the planes [10]. The Zebris system is as a useful tool for evaluating the shape of spinal curvatures and parameters describing body posture disorders [3,9,18,23]. The components of the Zebris CMS10 system include: a stand with a receiver, measurement sensors, an ultrasonic pointer consisting of two markers and a triple reference marker - a pelvis belt [24]. The measuring systems provide information about the position of the spine in the three planes. The measurement method is based on determining spatial coordinates for anatomical points located on the patient's body by measuring a delay between the emission of an ultrasonic pulse and its reception by measuring sensors [22]. A posture examination is performed in the standing habitual position and is based on indicating strategic anatomical points using the pointer; the points applied to the computer screen are used to create a three-dimensional spatial image of the patient's silhouette. After completing the examination, the software forms a test protocol for the assessment of individual posture parameters in the form of a report. The computer analysis includes the following: measurement of the angle of kyphosis and lordosis of the spine, scoliosis deformation and lateral tilt of the trunk. Values of the angles are determined between the vectors running through each of the two adjacent points thus determined. The values are calculated on individual sections of the spine line which corresponds to angle positioning in individual segments [4]. Total angles are calculated using the sum of individual angles for three given vertebrae [24]. According to the Dubousset's concept, too long anterior column in relation to the posterior columns is the main morphological defect in idiopathic thoracic scoliosis. This condition can reduce physiological thoracic kyphosis, and even cause lordotization [2]. Szczygieł et al. [16] point out to a relationship between the angle of spinal curvature in the frontal plane and the size of physiological curvatures of the spine. A larger angle of scoliosis causes a reduction in thoracic kyphosis and lumbar lordosis. On the other hand, children with scoliosis undiagnosed at the age of 11-13 and examined using the Zebris apparatus have a tendency to bigger thoracic kyphosis and lumbar lordosis [22,23]. The same position of the spine was observed in women by Zwierzchowska et al. [25]. These publications indicate a tendency for smaller thoracic kyphosis and lumbar lordosis in children with scoliosis, and the opposite positioning in children without scoliosis. In the research evaluating body posture parameters in children and adolescents carried out by Szczygieł et al. [16], the following parameters were obtained: for scoliosis the Cobb angle of 25-50°, the angle of kyphosis 23.9 and the angle of lordosis 31.17. The authors also indicate that studies of the angle of spinal curvature and sacrum being conducted in the Polish population lack appropriate standards. In Poland, depending on the measuring method, the ranges of thoracic kyphosis for children aged 11-13 years are as follows: electrogoniometer 20.1-38.9; photogrammetric method 152.3-165.3 and computer examination using the Zebris system 35.8-57.8 [22]. Analyzing the parameters of body posture examination using projection moiré, Mrozkowiak and Strzecha [12] observed discrepancies in the standards for thoracic kyphosis and lumbar lordosis and the lack of norms for comparison of measurement results. Literature discrepancies in standards for spinal curvatures in the sagittal plane were also reported by other authors [5,11]. According to Kotwicki and Śliwiński [8], secondary distortions in primary single-arch thoracic scoliosis (Th5-12) include excessive local kyphotisation of the proximal thoracic spine (Th1-5) and local kyphotisation of the thoracic-lumbar junction of the lumbar spine. Głowacki et al. [2] observed segmental lordotization of the lower thoracic spine in thoracic scoliosis with the low angular value combined with stiffening in the Adams test. Values of the angle of thoracic kyphosis and lumbar lordosis are presented in the literature as a segment of the circle (convexity and concavity), however a degree of bending of the upper and lower parts of the curvature may be different [14]. Because the Zebris CMS10 system measures the value of thoracic kyphosis from the height of Th1 to Th12, it is worth considering the measurement of thoracic kyphosis at two or three levels of the thoracic spine. These levels of the examination can be consistent with Kotwicki and Śliwiński's observations on the sagittal plane in children with scoliosis [8]. The use of the Zebris CMS10 device raises doubts about the credibility of standards for examining posture in the sagittal plane introduced in the manufacturer's software. The ranges of normal thoracic kyphosis and lumbar lordosis used in the examination are not fully verified. Therefore, it is worth using the American standards developed by Panjabi and White [16]. Given the above, we can conclude that standards used in the diagnosis of scoliosis in the sagittal plane need further thorough research analysis. REFERENCES Czaprowski D, Kotwicki T, Durmała J, Stoliński Ł. Fizjoterapia w leczeniu skoliozy idiopatycznej – aktualne rekomendacje oparte o zalecenia SOSORT 2011 (Society Scoliosis Orthopaedic and Rehabilitation Treatment. Post Rehab 2014;1:23-29. Głowacki M, Kotwicki T, Pucher A. Skrzywienie kręgosłupa. Dega W. Ortopedia i Rehabilitacja; Wydawnictwo PZWL. Warszawa 2003.:68-89. Graff K, Kizerwetter D, Domaniecki J. Wykorzystanie systemu ZEBRIS do oceny wybranych parametrów postawy ciała u pacjentów z bocznym skrzywieniem kręgosłupa. Czasopismo: Ortop.Traumatol.Rehab 2009;Vol.11(3):21-22. Hagner - Derengowska M, Dylewski M, Pyski M. Ocena ilościowa zgięcia kręgosłupa lędźwiowego z wykorzystaniem systemu Zebris. Doniesienia wstępne. Kwart. Ortop 2012;(1):31-41. Kluczyński M, Czernicki J. Ocena zmian asymetrii grzbietu grupy dzieci i młodzieży w dziesięcioletniej obserwacji. Ortop Traumatol Rehab 2012;3(6)Vol.14:239-249. Kotwicki T, Durmała J, Czaprowski D i wsp. Zasady leczenia nieoperacyjnego skolioz idiopatycznych – wskazówki oparte o zalecenia SOSORT 2006 (Society on Scoliosis Orthopaedic and Rehabilitation Treatment). Ortop Traumatol Rehab 2009;5(6),Vol.11:379-395. Kotwicki T, Frydryk K, Lorkowska M. i wsp. Powtarzalność i zgodność pomiaru rotacji tułowia skoliometrem Bunnella u dzieci ze skoliozą idiopatyczną. Fizjoter Pol 2006;2,Vol 6:111-116. Kotwicki T, Śliwiński Z. Diagnostyka skolioz idiopatycznych. Wielka Fizjoterapia, Red. Śliwiński Z, Sieroń A. Wydawnictwo Elsevier Urban & Partner. Wrocław 2014:115-125. Kowalski I, Protasiewicz – Fałdowska H, Siwik P, Zaborowska-Sapeta K, Dąbrowska A. i wsp. Analysis of the sagittal plane in standing and sitting position in girls with left lumbar idiopathic scoliosis. Pol Ann Med 2013,20,1:30-34. Kowalski I, Protasiewicz-Fałdowska H. Pomiary tułowia w pozycji stojącej i siedzącej zgodne z Evidence Based Medicine. Spine Surg 2013;1(5): 65-79. Łubkowska W. Zakresy normatywne fizjologicznych krzywizn kręgosłupa dla szczecińskich dzieci i młodzieży. Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Prace Instystutu Kultury Fizycznej 2012;28:89-98. Mrozkowiak M, Strzecha M. Mora projekcyjna współczesnym narzędziem diagnostycznym postawy ciał. Antropomotoryka 2012,22(60):34-48. Negrini S, Aulisa AG, Aulisa L. et al. 2011 SOSORT guidelines: Orthopaedic and Rehabilitation treatment of idiopathic scoliosis during growth. Scoliosis 2012;7:3. Olszewska E, Trzcińska D. Nachylenie odcinków kręgosłupa względem pionu u dzieci w wieku 8-11 lat. Med Sport 2008;2(6).24:108-116. Rusek W, Pop T, Glista J, Skrzypiec J. Ocena postawy ciała u studentów w badaniu systemem ZEBRIS. Prz Med Uniw Rzesz Inst Leków 2010;3: 277–288. Szczygieł A, Janusz M, Marchewka A. Ocena wybranych parametrów postawy ciała dzieci i młodzieży przy użyciu nowoczesnej techniki diagnostyczno-pomiarowej w aspekcie terapeutycznym. Med Sport 2001;17(11):419–423. Trzcińska S, Kiebzak W, Wiecheć M, Śliwiński Z. Mechanizm kompensacji w leczeniu skolioz idiopatycznych metoda FED – wyniki wstępne. Fizjoter Pol 2017;17(2):6-14. Trzcińska S, Nowak Z. An analysis of scoliosis deformity in the computer study Zebris as an assessment of FED method effectiveness in treatment of idiopathic scolioses. Polski Merkuriusz lekarski.2020.48.285 Trzcińska S, Nowak Z. Compensation treatment of scoliosis - the use of parameters evaluating a global trunk rotation value. Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja.2020.113:60-64 Trzcińska S, Nowak Z. FED method in treatment of idiopathic scolioses. International Review of Medical Practice.2020.26.1:42-47 Trzcińska S, Stachura M, Kuśmirek A, Nowak Z. The use of innovative diagnostic tools in compensation treatment of scoliosis. Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja.2020.114:67-71 Walicka – Cupryś K, Przygoda Ł, Sadowska L, Szeliga E. Ocena krzywizn przednio-tylnych kręgosłupa dzieci w wieku 11-13 lat. Young Sport Science 2010;3:38-45. Walicka – Cupryś K, Skalska – Izdebska R, Drzał – Grabiec J, Sołek A. Związek pomiędzy postawa ciała i stabilnością posturalna u dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Post Rehab 2013;(4):47-54. Zebris medical GmbH: WinSpine 2.3 Instrukcja obsługi. Badania postawy, kształtu kręgosłupa i jego ruchomości przy użyciu wskaźnika punktowego 2006:11-18. Zwierzchowska A, Gawlik K, Dudek J, Graca J, Palica D. Ocena postawy ciała studentów I roku Akademii Ekonomicznej w Katowicach. Med Sport 2008;1(6):37-44.

Postęp technologiczny, rozwój społeczeństwa informacyjnego, a także wzrost oczekiwań w zakresie opieki medycznej wymagają od świadczeniodawców systemu ochrony zdrowia stosowania coraz nowocześniejszych środków i form w usługach medycznych. Dlatego rozwija się m.in. telemedycyna, która ma zastosowanie również w zakresie rehabilitacji leczniczej. Dodatkowo jej rola wzrosła w obecnym czasie – epidemii w Polsce koronawirusa SARS-CoV-2. Stała się ona alternatywnym sposobem udzielania świadczeń zdrowotnych, w szczególności w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej.