Bieganie uchodzi za najprostszą formę ruchu i co do tego nie należy mieć wątpliwości. Wydawałoby się, że prosta forma ruchu niewymagająca praktycznie żadnego sprzętu poza butami i kawałkiem drogi jest mało narażona na występowanie uszkodzeń narządu ruchu, a tymczasem kontuzjogenność w tej dyscyplinie sportu jest duża. Według niektórych źródeł sięga aż 70%. 

Omawiany w artykule pacjent uległ wypadkowi komunikacyjnemu, w którym zniszczeniu uległy obie kości piętowe. W wyniku tego zdarzenia przeprowadzono operację zespalającą odłamy kości piętowej i pozostałych kości stopy (zdj. 1A–C). Ze względu na komplikacje pooperacyjne pierwsze obciążenia stopy miały miejsce po dwumiesięcznym bezruchu.  Zdj. 1A–C. Zdjęcie po operacji. Terapia dotyczy głównie prawej stopy   Zdj. 1B   Zdj. 1C   Największy problem stanowił brak możliwości chodu spowodowany ustawieniem stopy w odwróceniu. Na ten stan rzeczy składało się kilka nieprawidłowości: podwichnięcie kości łódkowatej ku górze w stawie skokowo-łódkowym, silne napięcie łuku przyśrodkowego stopy, totalne zniesienie ruchomości kości piętowej względem pozostałych kości spowodowane zarówno ingerencją ortopedyczną, jak i dwumiesięcznym okresem bezruchu, zaburzenie równowagi w strukturach mięśniowo-powięziowych mających wpływ na ustawienie stopy. Stopa i jej wpływ na segmenty ciała położone ponad nią  Specyfika przypadku wykazała, jak wielka jest rola stopy w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Stanowiąc silny, a zarazem dynamiczny fundament, który zmuszony jest reagować ciągłą zmianą napięć, nawet gdy pacjent stoi (wykonywanie czynności rękami, przechodzenie z nogi na nogę) sprawia, że jest ona poddawana ciągłym przeciążeniom. W gruncie rzeczy jest jednak do tego przystosowana i wręcz bardzo szybko reaguje na wszelakie zmiany aktywności. W tym przypadku dwumiesięczne usztywnienie oraz wyjątkowo duża ingerencja ortopedyczna podczas operacji sprawiły, że stopa pacjenta całkowicie zagubiła się w swojej roli zarówno podporowej, jak i lokomocyjnej. Zaburzenia fundamentu były przyczyną tego, że niemożliwe było osiągnięcie równowagi w segmentach położonych nad omawianym stawem, co prowadziło do przemieszczania się kątów padania osi ciężaru ciała, a tym samym zaburzało napięcia mięśniowo-powięziowe – począwszy od mięśni stawu kolanowego aż po okolice podpotylicznych segmentów ciała. Powrót do pełnej sprawności wymagał zatem zaangażowania w terapię całego łańcucha synkinetycznego oraz odtworzenia właściwych wzorców chodu. Etap terapii stanowiło przywrócenie mobilności kości piętowej poprzez pracę na rozcięgnie podeszwowym oraz stricte stawowych mobilizacjach. Mobilizacje stanowiły długotrwałą pracę, bardzo delikatną ze względu obecność śrub i blaszek ortopedycznych. Kolejny etap stanowiło też przywrócenie równowagi napięć między mięśniami podudzia, które mają wpływ na prawidłowe relacje między łukiem przyśrodkowym a łukiem bocznym stopy (omawiane w artykule). Następny etap stanowiła nauka chodu fizjologicznego poprzez proprioceptywne torowanie.  Etap drugi terapii to czas, gdy wałki Blackrool znacznie ułatwiają pracę terapeucie, a także umożliwiają sensowną autoterapię prowadzoną w warunkach domowych. Największym problemem, który zaburzał funkcję chodu u pacjenta, była stopa ustawiona w odwróceniu z jednoczesnym skróceniem łuku przyśrodkowego stopy. Ciężar ciała w tym wypadku padał na boczną krawędź pięty, mały palec i nieznacznie na palucha. W podfazie podporu w momencie, gdy stopa powinna całym przodostopiem przyjmować obciążenia, uciekało ono wyraźnie w boczną stronę. Sprawiało to, że staw skokowy był bardzo niestabilny (zdj. 2). Zdj. 2. Zaburzenia osi padania ciężaru ciała oraz zaburzenia napięciowe łuku przyśrodkowego prawej stopy   Celem etapu drugiego było zatem rozluźnienie struktur odpowiedzialnych za wysoki łuk przyśrodkowy (mięsień piszczelowy przedni, mięsień piszczelowy tylny oraz zginacz palucha) oraz wzmocnienie mięśnia strzałkowego długiego. Rolery Blackroll mają olbrzymi wpływ na jakość powięzi powierzchownej znajdującej się tuż pod skórą. Jest to siateczkowata tkanka łączna wraz z tkanką tłuszczową. Stanowi ona niejako łącznik między leżącą nad nią warstwą skóry z leżącą poniżej gęstą tkanką łączną tworzącą tkankę głęboką otaczającą zarówno mięśnie, jak i bierne elementy układu ruchu. Powieź powierzchowna zawiera w sobie liczne naczynia limfatyczne, dzięki temu jest w stanie utrzymywać równowagę między produkcją płynu tkankowego oraz jego resorpcją w naczyniach limfatycznych. Wchłanianie tego płynu jest szczególnie skuteczne, gdy wytwarza się specyficzne dla nich ciśnienie uwarunkowane fizjologiczną pracą mięśni. Po długotrwałym bezruchu następuje sztywnienie tkanki powięziowej, uniemożliwiając fizjologiczną pracę mięśni. Autoterapia rolerem Blackoroll powoduje niejako rozluźnienie tkanki, ułatwiając swobodny przepływ płynów przez jej siateczkowate otwory i umożliwiając mięśniom pracę w ich fizjologicznych warunkach.  Mięsień piszczelowy przedni stanowi podstawowy podpór dla łuku przyśrodkowego. Biegnie on w przedziale przednim podudzia zaraz obok kości piszczelowej, przechodząc finalnie w torebkę stawową, więzadła, okostną kości klinowatej i pierwszej kości śródstopia, subtelnie się z nimi asymilując. Jego zablokowanie w skróceniu powoduje zatem silne pociąganie do głowowo oraz do grzbietowo całego łuku przyśrodkowego (zdj. 3). Zdj. 3. Autoterapia mięśnia piszczelowego przedniego   Mięsień piszczelowy tylny znajduje się w głębokim przedziale mięśni podudzia z tyłu błony międzykostnej i biegnąc w dół, przechodzi z tyłu kostki przyśrodkowej, żeby chwycić prawie wszystko, co znajduje się na podeszwie stopy, w ten sposób podtrzymując łuk przyśrodkowy. Ze względu na fakt, że mięsień ten jest przykryty mięśniem płaszczkowatym, jego terapia stanowi niejako wyzwanie terapeutyczne. Jednak poprzez pracę z całą grupą tylną podudzia można sprawić, że zrosty, które niewątpliwie powstały podczas tak długiego unieruchomienia, ulegają destrukcji (zdj. 4A–B). Zdj. 4A–B. Praca z całą grupą tylną mięśni podudzia   Zdj. 4B   Zginacz długi palucha również biegnie w głębokim, tylnym przedziale mięśni podudzia i jego terapia za pomocą wałka Blackroll także polega na odziaływaniu ogólnym. Dodatkowo terapii rozluźniającej poddaje się ścięgno tego mięśnia podczas pracy z całym rozcięgnem podeszwowym, skupiając się jednak na powolnych ruchach samego palucha. Terapia mająca na względzie ten mięsień jest niezbędna, ponieważ jego napięcie powoduje dalsze napięcia wzdłuż podeszwy stopy, tworząc w ten sposób cięciwę łuku rozciągniętą pomiędzy dwoma elementami kostnymi. Mięsień ten podtrzymuje łuk przyśrodkowy podczas chodu. Skutki jego zablokowania w skróceniu są zatem oczywiste.  Mięsień strzałkowy długi jest częściowo antagonistą mięśnia piszczelowego przedniego, gdyż z jednej strony podpiera łuk boczny, a z drugiej poprzez podnoszenie kości sześciennej nawraca lub stawia w pronacji łuk przyśrodkowy. Terapia obejmuje zatem wzmacnianie tego mięśnia włącznie z aktywacją jego mechanoreceptorów. Wpływ autoterapii rolerami Blackroll na przepływ płynów śródmiąższowych Rolery Blackroll mają również olbrzymi wpływ na jakość powięzi powierzchownej znajdującej się tuż pod skórą. Jest to siateczkowata tkanka łączna wraz z tkanką tłuszczową. Stanowi ona niejako łącznik między leżącą nad nią warstwą skóry ze znajdującą się poniżej gęstą tkanką łączną tworzącą tkankę głęboką otaczającą zarówno mięśnie, jak i bierne elementy układu ruchu. Powięź powierzchowna oprócz naczyń krwionośnych i nerwów zawiera w sobie liczne naczynia limfatyczne. Dzięki temu jest w stanie utrzymywać równowagę między produkcją płynu tkankowego oraz jego resorpcją w naczyniach limfatycznych. Wchłanianie tego płynu jest szczególnie skuteczne, gdy wytwarza się specyficzne dla niego ciśnienie uwarunkowane fizjologiczną pracą mięśni. Po długotrwałym bezruchu następuje sztywnienie tkanki  powięziowej, uniemożliwiając pracę mięśni w korzystnych dla nich warunkach. Tworzy się coś w rodzaju zassanego opakowania, które skutecznie uniemożliwia pracę w pełnych zakresach. Autoterapia wałkami Blackoroll powoduje rozluźnienie tkanki, ułatwiając swobodny przepływ płynów przez jej siateczkowate otwory i umożliwiając tym samym mięśniom pracę w ich fizjologicznych warunkach.  Wpływ rolowania wałkami Blackroll na szkielet układu naczyniowego Terapia tkanki powięziowej podudzia przyczynia się również do poprawy przepływu krwi w okolicach stawu skokowego. Jest to związane z umiejscowieniem się naczyń krwionośnych w powierzchownej warstwie powięzi, co szczególnie uwidacznia się w żyle odpiszczelowej, leżącej wraz ze swoimi dopływami między dwiema blaszkami powięziowymi (ponad warstwą mięśniową a pod warstwą błoniastą). Schemat ten ma miejsce aż po palce stóp, gdzie naczynia krwionośne i nerwy przebiegają małymi tunelami między wspominanymi tkankami. Prawidłowo nawodniona powięź staje się bardziej plastyczna na potrzeby układu naczyniowego, umożliwiając im swobodny przepływ krwi, a tym samym odżywianie kolejnych komórek oraz odprowadzanie zbędnych produktów przemiany materii. mgr Michał Dachowski absolwent AWF Warszawa, właściciel Fizjo4life, wykładowca ADIDAS Polska, IFAA Polska,  PSTM, BLACKROLL Polska, terapeuta FDM,  Klawikopresura, PNF, trener Blackroll

Bóle miednicy są bardzo szerokim tematem przysparzającym często wiele problemów. Jest to problem wielowątkowy i interdyscyplinarny. Miednica jako pierścień kostny jest swego rodzaju bastionem i ochroną tego, co znajduje się wewnątrz niej. 

Leczenie nieoperacyjne całkowitego przerwania ścięgna Achillesa stosuje się rzadko, zazwyczaj u osób w podeszłym wieku, o siedzącym trybie życia, przewlekle chorych, które nie spełniają ogólnych wymogów do leczenia operacyjnego. Metoda zachowawczego leczenia wydaje się najkorzystniejsza w przypadku niewielkich przerwań częściowych ścięgna Achillesa (naderwanie do 25%), z wyłączeniem sportowców i osób uprawiających czynnie sport. Istnieje jednak stosunkowo wyższy odsetek ponownych zerwań po samym leczeniu zachowawczym (7–17%). Wyjaśnia to anatomia rozerwanego ścięgna, gdzie w około 20% przypadków po zerwaniu tworzy się płat zrolowany uniemożliwiający poprawne gojenie ścięgna [1, 2, 3].  

Zespół Retta to choroba o podłożu genetycznym, związana z mutacją w chromosomie X, dotyczy głównie dziewczynek. Obraz kliniczny obejmuje szereg zaburzeń neurorozwojowych, które prowadzą do niepełnosprawności ruchowej oraz ograniczają możliwość komunikacji z otoczeniem. 

Udzielanie świadczeń zdrowotnych z zakresu rehabilitacji leczniczej wymaga spełnienia określonych wymagań dotyczących pomieszczeń, sprzętu i personelu przewidzianych przez prawo. Działalność lecznicza zakładu rehabilitacji może być wykonywana wyłącznie w takim zakresie, jaki został zgłoszony do rejestru podmiotów leczniczych. Jakakolwiek zmiana zakresu udzielanych świadczeń może nastąpić tylko po jej uprzednim zgłoszeniu organowi rejestrowemu i uzyskaniu wpisu w księdze rejestrowej. W trakcie udzielania świadczeń zdrowotnych fizjoterapeuci powinni ponadto pamiętać o przysługujących pacjentom prawach i ich respektowaniu. Prawa pacjenta to integralna część szeroko pojętych praw człowieka, które wymagają przestrzegania.

Palpacja, czyli badanie za pomocą dotyku, jest istotnym elementem podstawowego badania fizykalnego. Pozwala ocenić rozmiar, kształt, konsystencję, położenie i ruchomość poszczególnych struktur anatomicznych. Dotyczy ona układów mięśniowo-szkieletowego, nerwowego, naczyniowego, narządów wewnętrznych brzucha i klatki piersiowej. Dobrze przeprowadzona palpacja ułatwia odnalezienie przyczyny bólu i rozpoznanie ewentualnych zmian patologicznych. 

Historia medycyny wskazuje na dobrze znaną prawdę: „Warunkiem zrostu złamanej kości jest spokój” [1], co nie oznacza oczywiście potrzeby zapewnienia psychicznego spokoju pacjenta, ale unieruchomienie uszkodzonej kończyny. 

Medyczne nowości technologiczne powstają z myślą o pacjentach oraz terapeutach, a ich nadrzędnym celem jest szybkość i skuteczność terapii. Wiele urządzeń na rynku funkcjonuje jako samodzielne terapie lub jako element podstawowej terapii z pacjentem. Żadne z urządzeń jednak nie było ściśle połączone z umiejętnościami terapeuty – aż do pojawienia się TR-THERAPY.

W ujęciu osteopatycznym stawy skroniowo-żuchwowe (articulatio temporomandibularis) – podobnie jak każda inna część ciała – rozpatrywane są w odniesieniu do całego organizmu. Z tego powodu w przypadku zaburzeń stawów skroniowo-żuchwowych (SSŻ) na początku badania przeprowadza się ogólne testy służące rozpoznaniu obszarów zaangażowanych w zespół dysfunkcji SSŻ. 

Metoda sonofeedbacku zmieniła jakościowo model rehabilitacji, czyniąc go bardziej zindywidualizowanym i dostosowanym do aktualnych potrzeb pacjenta. Okazała się przez to bardzo efektywnym narzędziem skracającym czas instruktażu pacjenta do uzyskania pożądanego wzorca ruchu. Na łamach czasopisma prezentujemy kolejne zabiegi.

Fizykoterapia, a zwłaszcza elektrostymulacja, ma od dawna ugruntowaną pozycję w leczeniu zaburzeń trzymania moczu i wraz z ćwiczeniami, obok farmakoterapii, jest najbardziej popularną metodą leczenia zachowawczego. Warto przyjrzeć się współczesnym metodom leczenia usprawniającego stosowanym u pacjentów z pęcherzem neurogennym.